محسن جرجانی - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه سمنان،سمنان،ایران.
پرویز صباحی - استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه سمنان،سمنان،ایران
محمود نجفی - دانشیار گروه روانشناسی بالینی،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه سمنان،سمنان،ایران .

بی خوابی یک نگرانی عمده بهداشت عمومی و رایج‎ترین اختلال خواب محسوب می‎شود که درمان آن در راستای ارتقای بهزیستی و عملکرد فرد جایگاه ویژه ای دارد. یکی از روش های درمانی نوین در مداخلات خواب استفاده از تحریک مستقیم فراجمجمه ای است. پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی تحریک مستقیم فراجمجمه ای بر تاب آوری، توجه انتخابی، تمرکز و تلاشمندی در مبتلایان به بی خوابی صورت گرفت. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با گروه کنترل با سنجش پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه سمنان در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ با تشخیص اختلال بی خوابی بود. ۲۰ نفر به عنوان نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده و در دو گروه کنترل و آزمایش با گمارش تصادفی قرار گرفتند. از دستگاه تحریک مستقیم فراجمجمه ای در جهت مداخله و از پرسشنامه های کیفیت خواب پیتزبورگ، تاب آوری کانر و دیویدسون و آزمون D۲برای سنجش متغیرها استفاده شد. گروه آزمایش طی ۱۰ جلسه درمانی به مدت ۱۰دقیقه با ولتاژ۱ میلی آمپر تحت مداخله قرار گرفت و گروه کنترل تحت مداخله شم قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد تحریک مستقیم فراجمجمه ای منجر به افزایش تاب آوری، توجه انتخابی و تمرکز و تلاشمندی و همچنین بهبود بی خوابی می شود. یافته های پژوهش بیانگر آن بود که تحریک مستقیم فراجمجمه ای راهبردی موثر در افزایش تاب آوری، توجه انتخابی، تمرکز و تلاشمندی و بهبود سطح کیفیت خواب است و می توان از آن به عنوان روشی موثر بهره برد.

تحریک مستقیم فراجمجمه ای, تاب آوری, توجه انتخابی, خواب