غلامعلی منتظر - گروه مهندسی فناوری اطلاعات، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
طیبه گشول دره سیبی - گروه مهندسی فناوری اطلاعات، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محمدحسن عباسی - گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران-شمال، تهران، ایران

یادگیری الکترونیکی به وجهی ضروری از آموزش و یادگیری در دنیای امروز تبدیل شده است. آگاهی از عواملی که نقش تعیینکننده در پیشرفت یادگیری الکترونیکی دارند، در تعیین چشمانداز، راهبردها و سیاستهای نهادهای بالادستی، سازمانها و مراکز آموزشی و نیز شرکتهای تجاری فعال در عرصه آموزش و یادگیری اهمیتی وافر دارد. در این مقاله، پیشران های فناورانه یادگیری الکترونیکی مورد بحث قرار میگیرد و مهمترین عوامل بر اساس مراحل چرخه تب فناورانه استخراج میشود. پژوهش با مطالعه اسنادی و با استفاده از اطلاعات به دست آمده از مراجع علمی، گزارش ها، مستندات، مصاحبه ها و اخبار منتشر شده صورت گرفته است. تلاش اصلی این مقاله در دو نکته خلاصه می شود: نخست شناسایی پیش ران های فناورانه یادگیری الکترونیکی و دیگر تحلیل وضعیت آموزش الکترونیکی در ایران از منظر فناوری های شناسایی شده. نتیجه بررسی نشان می دهد پیشرانهای فناورانه یادگیری الکترونیکی عبارت ند از: یادگیری تطبیقی و شخصی شده، یادگیری سیار، سکوهای یادگیری اجتماعی، یادگیری تلفیقی، بازیپردازی، شبیهسازی، رایانش ابری، یکپارچهسازی و تعامل پذیری، استاندارد xAPI، واقعیت مجازی، دورههای باز برخط و فراگیر (دوبابرف) و مدیریت محتوای ویدئویی. از سوی دیگر ارزیابی ها نشان می دهد در کشور چندان به این فناوری ها پرداخته نشده است. وضع کنونی یادگیری الکترونیکی در کشور نشان می دهد فعالیت های صورت گرفته در این زمینه، چندان منسجم، نظاممند و همسو با تغییرات فناوری نبوده است. آنچه برای سامان دادن به این وضع ضروری به نظر می رسد، تغییر بنیادی نگاه به یادگیری الکترونیکی و به خدمت گرفتن فناوری به شیوهای نظاممند در سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجراست. آغاز سده جدید هم زمان با تدوین برنامه هفتم توسعه ملی، فرصت مغتنمی است تا دانشگاه ها به همراه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سیاست ها و برنامه هایی ملی در متن برنامه لحاظ کنند تا در یک دوره زمانی پنج ساله، امکان اصلاح مسیر آموزش الکترونیکی در کشور و بهره مندی نظام آموزشی از مزایای آن فراهم شود.

یادگیری الکترونیکی, پیشران فناورانه, چرخه تب فناوری, آموزش مهندسی, ایران