بررسی نقش المان های شهری در تقویت هویت کالبدی شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه یازده شهر شیراز)

المان شهری در تعریف شخصیت عملکردی فضاهای شهری نقش مهمی ایفا می کند و در چگونگی روحیه شهر و مردم موثر است.این پژوهش با اهدف شناسایی المان های زیباشناختی، کمیت و کیفیت عوامل هویتی و مظاهر تشخیص آنها در زیبا سازی و هویت بخشیبه منطقه شهری با بکارگیری قابلیت GIS (سامانه اطلاعات جغرافیایی) صور پذیرفت. در این مطالعه منطقه یازده شهرداری شیراز بعنوان جامعه هدف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. شیوه گردآوری اطلاعات، میدانی و با استفاده از ابزارها ی مثل دستگاه GPS،اسناد و سوابق المان های زیباشناختی بوده است. در این ارزیابی ۲۵ المان شهری در محدوده منطقه یازده شناسایی شد که به همراهمشخصات توصیفی و کیفی آنها بانک اطلاعات مکان محور المان های حجمی شهر تهیه گردید. در مرحله پایانی این پژوهش چگونگیهویت المان ها در سطح منطقه در زیبایی و هویت بخشی به منطقه یازده، مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفت. پراکنش و هویت المان هایشهری در منطقه مورد مطالعه نشان از عدم توزیع همگن و متناسب از پراکنش و هویت المان ها در سطح منطقه دارد به این صورت که۶۴ درصد المان های منطقه فقط جنبه نما و زیبای دارند و هویت خاصی ندارند. برای هویت بخشیدن به المان های منطقه به ایجادعوامل هویت بخش شهری و حذف عوامل ایجاد بی هویتی، ایجاد اجزا و عناصر نمادین و نشانه های آشنای معماری شهری در ساختالمان های با هویت در شهر شیراز نیاز است. با توجه به نتایج این مطالعه از ۷ مولفه اصلی هویتی که در شهر شیراز و منطقه مورد نظر میبایست وجود داشته باشد فقط ۴ نوع هویت آن هم بصورت ناهمگن و نامتناسب در موقعیت و مکان ها شاخص ایجاد شده است. در صورترعایت این اصل شهروندان می توانند با مشاهده یک مکان خاص از آن به عنوان مکانی متمایز از سایر مکان ها یاد کنند در صورتی کهالمان شهری ارائه شده در هر محله و شهر گویای هویت تاریخی و فرهنگی و... آن محله یا شهر باشد می توان به نوعی شخصیت دهیفرهنگی در سطح کلان دامن بزند. از دیدگاه طراحان، انتخاب و طراحی مناسب المان شهری، حفظ هویت مکان و نمود بیشتر آن را ممکنمی سازد. ابرای اینکه دخالت در شهر به تزیینات سطحی محدود نشود، باید میان بافت اجتماعی و فضای شهر توازنی ایجاد کرد. سیستماطلاعات جغرافیایی ابزارهای کاربردی است که در صورت تحقق، بهره وری و کارکرد بهینه، می تواند بهبود مطلوب تر خدمات زیباسازی را بههمراه داشته باشد. سیستم اطلاعا جغرافیایی (GIS) با مدیریت اطلاعات شهری، پشتیبان بسیار مطمئنی برای تصمیم گیری، غنی سازی و به روز کردن مشخصات کمی و کیفی المان های حجمی یا زیباشناختی شهری است.

کلیدواژه ها:

المان های حجمی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، منطقه یازده شهرداری شیراز ، پایگاه داده های مکانی