ارزیابی راندمان آبیاری جویچه ای تحت مدیریت های مختلف در منطقه مغان

  • سال انتشار: 1386
  • محل انتشار: مجله تحقیقات مهندسی صنایع غذایی، دوره: 8، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_FOODER-8-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 121
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امین کانونی

عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل

چکیده

کمبود آب و رقابت گیاهان برای استحصالآن، باعث بروز مشکلات جدی در زمینه آبیاری و تامین آب مورد نیاز گیاهان شده است.  به طوری که افزایش تولید با حداقل مقدار آب یکی از مهم­ترین چالش­های دهههای آینده به ویژه در کشورهای با محدودیت منابع آب و خاک خواهد بود.  با توجه به محدودیت منابع آب درکشور، کاهش تلفات آب آبیاری و افزایش راندمان­های آبیاری یکی از اصول اساسی در توسعه کشاورزی پایدار به شمار می­آید.  بنابراین، جهت بهبود روش­های آبیاری و استفاده صحیح از منابع آب کشور، اولین گام در بالا بردن راندمان­های آبیاری ارزیابی سیستم­های آبیاری موجود است.  برای ارزیابی راندمان آبیاری جویچه­ای (شیوه آبیاری غالب منطقه) تحت مدیریت­های مختلف دولتی و خصوصی در دشت مغان، اقدام به انتخاب قطعات زراعی با کشت­های محصول چغندرقند و ذرت گردید.  سپس مقادیر حجم جریان ورودی، رواناب خروجی، رطوبت خاک قبل و بعد از آبیاری، عمق توسعه ریشه و عمق نفوذ آب در خاک اندازه گیری و بر اساس آنها مقادیرراندمان­های کاربرد آب و کفایت آب آبیاری در هر یک از قطعات انتخاب­شده تعیین گردید.  نتایج نشان میدهد که متوسط راندمان­های آبیاری در اکثر مزارع مطالعه شده نسبت به عوامل متعددی از قبیل مدیریت مزرعه، طول و شیب قطعات، خصوصیات فیزیکی خاک، نوع محصول و عوامل دیگر متغیر است.  حداقل راندمان کاربرد آب در مزرعه ذرت ۹/۶ و حداکثر آن ۴/۹۳و به طور متوسط ۴۵ درصد براورد شده است.  متوسط راندمان کاربرد آب در مزرعه ذرت تحت مدیریت بخش دولتی ۹/۲۴ درصد و در مزرعه ذرت تحت مدیریت بخش خصوصی ۳/۶۵ درصدبه دست آمده است.  همچنین حداقل راندمان کاربرد آب در مزرعه چغندرقند ۸/۷ و حداکثر آن ۵/۸۴و به طور متوسط ۲/۴۹ درصد محاسبه شد.  متوسط راندمان کاربرد آب در مزرعه چغندرقند تحت مدیریت بخش دولتی ۷/۶۲ درصد و در مزرعه چغندرقند بخش خصوصی ۶/۳۵ درصد براورد شد.  بر اساس مقادیر به دست آمده از این پژوهش، قسمت عمده تلفات به صورت نفوذ عمقی بوده و مدیریت آبیاری در مزرعه نقش بسزایی در جلوگیری از تلفات آب آبیاری داشته است.  بی­توجه بودن به خصوصیات خاک و کمبود رطوبت خاک در ناحیه توسعه ریشه، شیب زمین، طول قطعات آبیاری و نامناسب بودن زمان شروع آبیاری با نیاز آبی گیاه، سبب  افزایش تلفات آب در مزارع شده است.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.