نظریه رای در افعال الاهی: بررسی و ارزیابی دیدگاه میرزا مهدی اصفهانی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه امامیه، دوره: 8، شماره: 16
  • کد COI اختصاصی: JR_IMAMIYA-8-16_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 174
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا برنجکار

استاد فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

محمد رنجبر حسینی

استادیار کلام امامیه، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

علاء تبریزیان

دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

چکیده

متکلمان اسلامی فاعلیت خدا را بالاراده دانسته و اراده را صفت فعل و غیر از علم در نظر می گیرند. در این میان، میرزا مهدی اصفهانی در تبیین نحوه شکل گیری فعل الاهی نظریه رای را مطرح می کند و میان رای، اراده و مشیت تفکیک می کند. تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه کتاب خانه ای نظریه رای را بررسی کرده که حاصلش این است که میرزا مهدی اصفهانی رای را اولین مرحله از مراحل شکل گیری فعل الاهی، و عاملی موثر در شکل گیری مشیت، اراده، قدر و قضا می داند، و چنین تبیین می کند که علم الاهی فقط شانیت کاشفیت دارد، و این کاشفیت، هم دربردارنده کیان و هم دربردارنده نقیضش لاکیان است، و برای تحقق فعل الاهی باید عامل تعیین کننده و مخصصی وجود داشته باشد تا یکی از دو طرف کیان و نقیضش لاکیان را برگزیند، و این عامل همان رای است که از صفات کمال فعل الاهی است، و رتبه اش بعد از علم الاهی قرار دارد، و خداوند مالک رای است، و تجلی این رای در مراحل متعدد تحقق فعل الاهی نمود پیدا می کند.

کلیدواژه ها

میرزا مهدی اصفهانی, نظریه رای, افعال الاهی, مشیت, اراده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.