میرمحمد صالحی پناهی - دانشجوی دکتری شهرسازی پردیس بین الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
رسول درسخوان - استادیار دانشکده معماری و هنر پردیس بین الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
مریم سینگری - استادیار دانشکده معماری و هنر پردیس بین الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
مهسا فرامرزی - استادیار دانشکده معماری و هنر پردیس بین الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

در حال حاضر، مرحله جدیدی از توسعه شهری با عنوان ایجاد شهر هوشمند مبتنی بر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در کشورهای مختلف موردتوجه قرار گرفته است و شهرها به طور فزاینده ای به عنوان هوشمند نام گذاری می شوند. بااین حال، هیچ تعریف دقیقی وجود ندارد که معیارهایی برای در نظر گرفتن یک شهر به عنوان هوشمند تعیین کند. مجموعه ای از معیارهای موجود، نسبتا مبهم بوده و دارای اولویت های مختلفی هستند که بسته به منطقه است. تحولات اجتماعی و اقتصادی کشورها شرایط جدیدی را از لحاظ مدیریت شهرها، به خصوص در ابعاد اجتماعی و حکومتی ایجاد می کند. مطالعات و تجارب جهانی نشان می دهد، در کلان شهرهای امروز که با مسائل پیچیده و گسترده ای در ارتباط با برنامه ریزی و مدیریت توسعه شهری مواجه هستند، لازم است با ایجاد فضای تعاملی میان شهروندان و ابزارهای پیشرفته فناوری اطلاعات و ارتباطات، راه حل های هوشمندانه را شناسایی و مدیریت نمود. براین اساس، توسعه شهر هوشمند، یک مفهوم چندبعدی است. در این مقاله طرح های مطرح شده در راستای ایجاد شهرهای هوشمند در شهرهای آمستردام، بارسلون، بوستون، شیکاگو و نیویورک ارائه و تحلیل و سپس با جمع بندی این مولفه ها مدل مفهومی بومی سازی شده در ایران ارائه شده است. با توجه به ماهیت موضوع، رویکرد حاکم بر این پژوهش روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف در دسته تحقیقات کاربردی قرار دارد. به منظور گردآوری داده ها و اطلاعات موردنیاز از روش کتابخانه ای، میدانی و پیمایشی استفاده شده و جهت جمع آوری داده های میدانی از پرسشنامه ای که توسط محقق طراحی شده با توجه به فرضیه تحقیق بهره گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تعدادی از افراد شهر تبریز بوده که با توجه به روش کوکران به تعیین حجم نمونه اقدام گردید که این امر به صورت تصادفی بوده و نیز در تدوین برنامه اندازه گیری به صورت مرتبه ترتیبی است و برای پایایی اندازه گیری از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده است؛ بنابراین داده های حاصل از پرسشنامه به صورت آمار توصیفی (فراوانی، در مد، میانگین، جدول و نمودار) و آمار استنباطی (آزمون کای اسکوار و ضریب همبستگی پیرسون) در نرم افزار Spss و Amos بررسی و تحلیل گردیده است و همچنین از مدل تراکم گرتل نیز برای بررسی محورهای شهر هوشمند استفاده شده است. حجم نمونه از طریق روش کوکران ۱۵۰ نفر می باشد. در تدوین پرسشنامه از مقیاس لیکرت استفاده گردید و پایایی روش تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۹۰۵/۰ می باشد که پایایی سوالات تایید می گردد. مولفه های هوشمندسازی خدمات شهری بین ۱۵۰ نفر توزیع و جهت تحلیل جمع آوری گردید. مولفه های شهر هوشمند و رابطه آن با خدمات شهری مورد ارزیابی قرار گرفته که در این راستا مولفه ها به ترتیب زیر اولویت بندی شدند: تکنولوژی، کیفیت محیط و زندگی، برنامه ریزی شهری، محیط زیست و پایداری و انرژی، حمل ونقل، اقتصاد، حکمرانی، همبستگی اجتماعی.

هوشمندسازی, خدمات شهری, مولفه های هوشمندسازی, شهر هوشمند