تحلیل وجوه مختلف غیریت ‎سازی و منازعه گفتمانی در فرایند پذیرش ولایتعهدی از سوی امام رضا (علیه ‎السلام)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه فرهنگ رضوی، دوره: 7، شماره: 27
  • کد COI اختصاصی: JR_FHNG-7-27_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 243
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی سلیمانپور

استادیار گروه معارف اسلامی واحد بجنورد،دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

امیر اکبری

استادیار گروه تاریخ واحد بجنورد،دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

محمد دارینی

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد ، ایران.

چکیده

در مقاله حاضر برخی از وجوه غیریت‎سازی و ابعاد منازعه گفتمانی در فرایند پذیرش ولایتعهدی امام رضا (علیه‎السلام) بررسی و بازنمایی شده است. ازآنجاکه قبول ولایتعهدی از سوی امام (علیه‎السلام) در فضای خاص سیاسی صورت گرفت، تلاش های گسترده آن حضرت برای فاصله‎گرفتن از نظام فکری، معنایی و سیاسی اجتماعی دشمن (گفتمان رقیب) و نفی آن به شیوه های زبانی و عملی، حایز اهمیت است. آنچه مسلم است اینکه گفتمان سیاسی رضوی در چارچوب گفتمان کلی و کلان امامت و ولایت و متاثر از منازعات ریشه‎دار تاریخی و طولانی نسبت به گفتمان «خلافت و سلطنت» وجوه مختلفی از منازعه و غیریت‎سازی را به نمایش گذاشته است. بررسی نوع گفتمان از این منظر می‎تواند قالب دیگری از رویکرد امام نسبت به تفکر حاکم بر جامعه آن روز را نشان دهد ماحصل این بررسی نشان می‎دهد گفتمان رضوی به‎تبع از گفتمان کلی امامت از طریق غیریت‎سازی نسبت به عناصر مفهومی گفتمان رقیب تلاش کرده است نظام معنایی و اندیشه سیاسی خود را در افکار عمومی آحاد جامعه گسترش دهد و به گفتمان فراگیر (هژمونیک) تبدیل شود. بهره گیری از ادبیات و روش‎شناسی تحلیل گفتمان به‎ویژه رویکرد پیشنهادی «لاکلائو و موفه» وجه تمایز این مقاله است که تاکنون کمتر مورد توجه و استفاده قرار گرفته است.

کلیدواژه ها

امام رضا (علیه‎ السلام), گفتمان, نظام سیاسی, امامت, خلافت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.