تبیین علم پیشین الهی به ذات در روایت عمران صابی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه فرهنگ رضوی، دوره: 8، شماره: 29
  • کد COI اختصاصی: JR_FHNG-8-29_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 225
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید علی مشهدی

دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

سید حسین سید موسوی

دانشیارگروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

وحیده فخار نوغانی

استادیارگروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

یکی از مباحث مهم در حوزه اسماء و صفات الهی، اثبات علم پیشین الهی به ذات قبل از ایجاد ممکنات است. ظاهر روایت عمران صابی از امام رضا (ع) نیاز خداوند به چنین علمی را منتفی دانسته و این سبب ناسازگاری با روایات مثبت مطلق علم الهی، ازجمله حدیث دیگر از امام رضا (ع) شده است. شارحان این حدیث از میان محدثان، فلاسفه و عرفا در تبیین و حل این ناسازگاری اختلاف نظر دارند. علامه مجلسی چهار توجیه ذکر می‎کند که همه آنها قابل نقد است. قاضی سعید قمی ظاهر حدیث را می پذیرد و آن را حمل بر مقام احدیت می‎کندکه این دیدگاه نیز با روایات مثبت صفات ذاتی سازگاری ندارد. علامه جعفری فقط از اصل «هوهویت» در توجیه روایت استفاده می‎کند و حمل روایت بر علم حضوری را نمی پذیرد. در این میان، دیدگاه ملاصدرا که بر اساس علم حضوری و قاعده «هوهویت» بنا شده، در حل این تعارض، با روایت امام رضا (ع) سازگارتر دانسته شده است.

کلیدواژه ها

امام رضا (علیه السلام), مناظره عمران صابی, اسماء و صفات, علم الهی, هوهویت, علم حضوری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.