مضامین کاشی نگاره های دوره قاجار در حرم مطهر رضوی (مطالعه تطبیقی کاشی نگاره معجزه حمله شیران به حمیدبن مهران با تصاویر چاپ سنگی)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه فرهنگ رضوی، دوره: 8، شماره: 29
- کد COI اختصاصی: JR_FHNG-8-29_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 277
نویسندگان
کارشناس ارشد ارتباط تصویری موسسه آموزش عالی فردوس مشهد
چکیده
کاشیکاری یکی از شیوه های نقش پردازی آرمان گرایانه در تزئینات معماری ایران است، که پیشینه تاریخی آن به قبل از اسلام باز میگردد. هنر کاشیکاری در قرون اولیه اسلامی در ایران بهدلیل افزایش ساخت بناهای مذهبی، به صورت تزئینات در مجموعه های مذهبی نمایان می شود. روند رشد و توسعه حرم مطهر در سراسر تاریخ اسلام و در طول حیات حکومت های اسلامی ادامه داشته است. از اینرو، نوع معماری و متعلقات آن از جمله کاشیکاری ، در طول تاریخ و دوره های ایلخانی، تیموری، صفوی، قاجار و معاصر به سبک ها و روش های مختلفی انجام شده است. در دوره قاجار تحولات بسیاری در هنر و معماری به ویژه در تزئینات بناها روی داد. در این دوران نقشینهکردن دیوار ابنیه جلوه ای نوین یافت. کاشی نگاران این عصر در نقش پردازی، عکاسی، مرسولات پستی، اسلوب های غربی، سنت های کهن نگارگری، و همچنین کتابهای ادبی، تاریخی، مذهبی و تصاویر چاپ سنگی را منبع الهام قرار داده اند. هدف اصلی این مقاله آشنایی با کاشی نگارههای دوره قاجار در حرم مطهر و تطبیق کاشی نگاره معجزه حمله شیران به حمیدبن مهران بر پیشانی ایوان شرقی صحن عتیق با تصاویر چاپ سنگی مشابه آن است. سوال این است که کاشینگاره های دوره قاجار در حرم مطهر رضوی شامل چه مضامینی می شوند؟ آیا می توان کاشی نگاره معجزه امام رضا (علیه السلام) در مجلس مامون (حمله شیران به حمیدبن مهران) را متاثر از تصاویر چاپ سنگی مشابه دانست؟ در صورت تاثیرپذیری این کاشی نگاره از تصاویر چاپ سنگی، این تاثیرها چه مواردی را شامل می شود و با اثر کدام هنرمند تصویرساز مطابقت بیشتری دارد؟ مطالب و تصاویر پژوهش به روش میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده و با رویکرد توصیفی و تحلیلی همراه با تفسیر تصویرها و تطبیق آن ها نگارش یافته است.کلیدواژه ها
حرم مطهر رضوی, امام رضا (علیه السلام), حمیدبن مهران, کاشی نگاره, چاپ سنگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.