علیرضا حیدری نسب - استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان
مهدی بیات مختاری - دانشیار قرآن و حدیث دانشگاه نیشابور

پاره ­ای از احادیث امام رضا(ع) به­ رغم فرازمندی، محل اختلاف محدثان­ اهل سنت واقع شده­ است. از زمره این احادیث، حدیث «الایمان معرفه بالقلب و اقرار باللسان وعمل بالارکان» است که توسط ابن ابی ­داوود سجستانی نقل و مورد قبول قرار گرفته، اما ابن حبان بستی، آن را بی­ پایه شمرده است. ارزیابی رجالی سند حدیث مذکور و دستیابی به پیام آن، موضوع مقاله حاضر است. رهاورد محققان این جستار حاکی است گرچه این حدیث، فاقد وثوق سندی است، اما از وثاقت صدوری و محتوایی برخوردار است؛ زیرا متن آن به­ سبب برخورداری از انواع متابعات و شواهد در اوج صحت و بلکه در سطح متواتر معنوی قرار دارد. این حدیث مبین ارکان سه­ گانه ایمانی است که حیات طیبه را تضمین و باور مرجئه که عمل به فرایض را خارج از حقیقت ایمان تلقی کرده ­اند، دستخوش چالش می­ سازد.

ابن ابی داوود سجستانی, ابن حبان بستی, امام رضا(ع), حدیث اهل بیت(ع), حدیث «الایمان», ارکان ایمان