بهمن صالحی - استادیار بخش روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک
نغمه جعفری نیا - پزشک عمومی مرکز تحقیقات بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی شهی
فریبا قبله - کارشناس ارشد پژوهش دانشگاه علوم پزشکی اراک

سوء مصرف مواد و مسئله اعتیاد امروزه پا از مرزهای بهداشتی – درمانی فراتر رفته و به یک معضل درمانی – اجتماعی تبدیل شده است نظر به افزایش تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر و امکانات محدود زمان، به کارگیری روش سم زدایی با هزینه کمتر و پایایی بیشتر و عارضه کمتر ترک و محرومیت مواد ضروری به نظر می رسد. این مطالعه به منظور مقایسه کلونیدین و بوپره نورفین از نظر درمان و عوارض دارویی در سم زدایی تریاک انجام شد.این کارآزمایی بالینی تصادفی شده، موازی، دو سوکور در سال 1384 در بخش روان پزشکی بیمارستان امیرکبیر اراک انجام شد، روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده، و حجم نمونه در هر گروه 38 نفر بود که در آنها اثر هر گروه دارویی و عوارض جانبی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت و بعد از جمع آوری داده ها از آزمون های توصیفی و مجذور کاو شدت ارتباط از R.R. تجزیه و تحلیل شدند. اصول اخلاقی اعلامیه هلسنیکی در کلیه مراحل تحقیق رعایت گردید.36 نفر (94.8%) از گروه بوپره نورفین و 32 نفر (84.3% ) از گروه کلونیدین سم زدایی را با موفقیت به پایان بردند، از گروه بوپره نوفین 2 نفر و از گروه کلونیدین 6 نفر عود مجدد داشتند که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود (P=0.13) ، بیش ترین شدت محرومیت در گروه کلونیدین بود که اختلاف معنی داری با گروه بوپره نورفین داشت (P<0.01).عوارض دارویی کاهش فشار خون، سردرد، تسکین دهندگی، گیجی، خشکی دهان، تهوع، یبوست در طول دوره سم زدایی در گروه کلونیدین بیشتر از بوپره نورفین بود ولی تعریق در گروه بوپره نورفین شدت بیشتری نسبت به گروه کلونیدین داشت.اثر بوپره نورفین و کلونیدین در درمان سم زدایی مواد افیونی یکسان است. ولی علایم محرومیت مواد افیونی بعد از ترک با بوپره نورفین سریع تر بهبود می یابد و قابل تحمل تر است.همچنین عوارض دارویی آن کم تر از کلونیدین است.

بوپره نورفین، سم زدایی تریاک، کلونیدین، علایم محرومیت