بررسی واگذاری اراضی زراعی در جریان اصلاحات ارضی و پیامدهای آن

آغاز دهه چهل شمسی در تاریخ معاصر ایران همراه با تحولات اجتماعی گسترده ای بود که بخش بزرگی از طبقه «رعیت» را تحت تاثیر عمده قرار داد. قانون اصلاحات ارضی، بعد از سالیان مدیدی که در محافل سیاسی کشور بر آن جدال بود،سرانجام در سال ۱۳۴۰ ش/ ۱۹۶۱ م با وجود مخالفت ها و تنش های سیاسی بشمار تصویب شد. اصلاحات ارضی در ایران به صورت تغییر مالکیت زمین های زراعی از بزرگ مالکی به خرده مالکی و تقسیم دوباره ی آن بین زارعان صاحب نسق با تصویب سلسله قوانین به طور تدریجی طی سه مرحله به اجرا درآمد که طی آن موقوفات نیز از این حیث مستثنی نماند. در خصوص آثار و پیامدهای اجرای اصلاحات ارضی می توان به تبدیل زارعان سهم بر مالکان زمین، عدم تغییر نظام بهره کشی رعایا، پیدایش طبقه ای جدید میان روستاییان، باقماندن نیمی از ارضی زراعی تحت مالکیت ۲۰۰۰۰۰ مالک غیابی (بزرگ مالک) و عدم ایجاد تساوی روابط فی مابین زارعان و مالکان اشاره نمود. در این پژوهش با روش تحلیلی - تبیینی ضمن بررسی مراحل سه گانه اصلاحات ارضی و شیوه ی واگذاری اراضی به زارعان صاحب نسق به تیین آثار و نتایج اجرای اصلاحات ارضی در ایران نیز پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

اصلحات ارضی ، واگذاری اراضی ، نسق زراعی