ویژگی های زیستی تریپس پیاز Thrips tabaci روی عدس و نخود در شرایط آزمایشگاهی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهش های کاربردی در گیاه پزشکی، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ARPP-10-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 159
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهزاد میری

گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

ناصر معینی نقده

گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

حسنعلی واحدی

گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

مجید میراب بالو

گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

چکیده

چکیدهتریپس پیازThrips tabaci  پلی­ فاژ­ترین و عمومی ­ترین تریپس شناخته شده در دنیا بوده و یکی از آفات مهم مزارع حبوبات می ­باشد و هر ساله خسارت قابل توجهی را به محصولات مختلف وارد می ­کند. در این مطالعه شاخص­ های رشدی و آماره­ های جدول زندگی تریپس پیاز،روی دو گیاه عدس و نخود در شرایط آزمایشگاه (دمای ۱ ± ۲۵ درجه سانتی ­گراد، رطوبت نسبی ۵ ± ۷۰ درصد و طول دوره روشنایی به تاریکی ۱۶ به ۸ ساعت) مطالعه شد. طول دوره زندگی آفت از تخم تا مرحله بلوغ و میانگین طول عمر حشرات بالغ روی دو میزبان عدس و نخود به ترتیب برابر با ۸۱/۱۳ و ۸۱/۱۵ روز و ۴۴/۱۳ و ۹۱/۱۳ روز محاسبه گردید. میانگین تخم­ گذاری به ترتیب برابر با ۹۰/۴۳ و ۸۴/۲۴ عدد تخم بود. مرگ و میر پیش از بلوغ روی میزبان عدس و نخود به ترتیب برابر با ۳۷/۱۰ و ۷۸/۱۹ درصد بود. نرخ خالص تولید مثل (R۰) به ترتیب ۵۱/۳۹ و ۲۲/۲۰ ونرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی عدس و نخود به ترتیب ۰/۱۸۵ و ۰/۱۳۳ بود. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) نشان داد که جمعیت تریپس پیاز روی گیاهان نخود و عدس به ترتیب در هر روز نسبت به روز قبل ۲۰/۱، ۱۴/۱ برابر شده است. هم­ چنین میانگین زمان یک نسل (T) و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) روی دو میزبان به ترتیب برابر با ۸۱/۱۹، ۴۷/۲۲ روز و ۷۳/۳، ۱۸/۵ روز بود. نتایج به دست آمده نشان داد که تمام شاخص ­های رشدی و آماره ­های تریپس پیاز روی گیاه عدس از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی­ داری نسبت به گیاه نخود بود. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می­ رسد که گیاه عدس میزبان مناسبی برای جمعیت تریپس پیاز است.

کلیدواژه ها

کلمات کلیدی: تریپس پیاز, جدول زندگی, طول دوره رشدی, عدس, نخود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.