رضا برازنده آق کاریز - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
ناصر رادمان - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
محمودرضا کریمی شهری - ۲بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
مهدی پیرنیا - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.
عبدالحسین طاهری - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
سیدمهدی فاطمی - کارشناس بخش مدیریت آب و خاک، سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی- مشهد

چکیده در بازدیدهای بهار و تابستان سال ۱۳۹۷ از باغات درختان سیب در استان خراسان رضوی، علائم مشکوک به بیماری فیتوپلاسمایی مانند زردی، ریزبرگی، و همچنین برگ­ هایی که گوشوارک در آن به طور غیرعادی کشیده شده بود در سطح باغات مشاهده شد و ۳۳ نمونه از برگ درختان جمع­ آوری گردید. با استفاده از آغازگرهای عمومی P۱ / P۷ و آغازگرهای آشیان ه­ای R۱۶F۲n / R۱۶R۲، fU۵ / rU۳ و R۱۶MF۲ / R۱۶MR۲ در واکنش زنجیره­ای پلیمراز (PCR) از کلیه نمونه­های دارای علائم، قطعات ۱۸۰۰ جفت باز در PCR عمومی و در PCRهای آشیان ه­ای به ترتیب قطعات ۱۲۵۰، ۸۷۶ و ۱۴۰۰ جفت باز تکثیر شدند. در نتایج حاصله مشخص گردید ۱۸ نمونه آلوده به فیتوپلاسما مثبت بودند. محصول PCR دومرحله­ای با جفت آغازگرهای R۱۶F۲n / R۱۶R۲، همسانه­سازی و تعیین ترادف شده و در بانک جهانی ژن ثبت گردید. مقایسه توالی­ های به دست آمده با توالی ­های موجود در NCBI توسط نرم افزار BLAST و همچنین بررسی چند شکلی طولی قطعات برشی (RFLP) حقیقی با محصول PCR دومرحله­ ای با استفاده از آنزیم ­های AluI،  RsaIو Tru۱I (MseI)، نشان داد که فیتوپلاسمای همراه درختان سیب بیشترین شباهت را با Candidatus Phytoplasma trifolii مربوط به گروه افژولش شبدر (Clover proliferation group, ۱۶SrVI) دارند. آنالیز توالی­ ها با استفاده از نرم افزار iPhyClassifier، تعیین میزان تشابه نوکلئوتیدی و آنالیز تبارزایی با استفاده از ترادف کامل ژن RNA ریبوزومی ۱۶S نیز تعلق فیتوپلاسمای همراه درختان سیب در استان خراسان رضوی را در گروه ۱۶SrVI-A تایید کرد. این اولین گزارش از سیب­ های آلوده به Ca. Phytoplasma trifolii در ایران و سایر نقاط جهان است.

کلمات کلیدی: آنالیز فیلوژنتیکی, آنزیم برشی, چند شکلی طولی قطعات برشی, زردی, گروه ۱۶SrVI