سحر جاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، ایران
مینا احمدی کهجوق - دکتری تخصصی، گروه کاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
مهدی رهگذر - استاد، گروه آمار، دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، ایران
ابراهیم پیشیاره - استادیار، گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، ایران

مقدمه: اختلال طیف اوتیسم، توانایی فرد برای برقراری ارتباط با دیگران و پاسخ مناسب به محیط بیرون را تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله رویکردهای درمانی در کودکان مبتلا به این اختلال، برنامه Son-Rise است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه Son-Rise بر بهبود تعاملات اجتماعی و ارتباط کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش یک کارآزمایی شبه بالینی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه شاهد بود. ۳۰ کودک مبتلا به اختلال اوتیسم با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. کودکان به صورت تصادفی در دو گروه مداخله برنامه فشرده Son-Rise و شاهد (تحت مداخلات توان بخشی رایج) قرار گرفتند (در هر گروه ۱۵ کودک). از ویرایش دوم آزمون Gilliam Autism Rating Scale (۲-GARS) و مقیاس رشد اجتماعی Vineland به عنوان پیش آزمون و از آزمون ۲-GARS برای ارزیابی مجدد استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون های Independent t، Mann-Whitney، Paired t و Wilcoxon مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: برنامه Son-Rise در مقایسه با مداخلات توان بخشی رایج، سبب بهبود تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم شد (۰۰۱/۰ = P). اگرچه تفاوت معنی داری در مقایسه نتایج ارتباط شرکت کنندگان در دو گروه مشاهده نگردید (۱۱۰/۰ = P).نتیجه‎گیری: می توان نتیجه گیری کرد که برنامه Son-Rise باعث بهبود تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم می شود، اما تاثیر این برنامه بر بهبود تعامل اجتماعی این گروه از کودکان، به بررسی بیشتر و تحقیقات مداخله ای تجربی آزمایشی با تعداد بیشتری از کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز دارد.

اوتیسم, ارتباط, نتیجه درمان, تعامل اجتماعی, کار درمانی, کودکان