صدیقه وفایی رستمی - گروه زراعت (فیزیولوژی گیاهان زراعی)، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
رحمت عباسی - گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
همت اله پیردشتی - گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
مهدی قاجار سپانلو - گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

به منظور بررسی تاثیر قارچ های (Pi) Piriformospora indica و (Th) Trichoderma harzianumبرصفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس نعناع فلفلی در سطوح مختلف کود فسفر و آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال ۹۷-۱۳۹۶ اجرا گردید. تیمارهای آبیاری ۴۰ و ۸۰ میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر در کرت های اصلی و ترکیبات دو فاکتور کود شیمیایی فسفر (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ درصد نیاز گیاه بر اساس آنالیز خاک) و کاربرد قارچ بصورت عدم کاربرد، کاربرد Pi، کاربرد قارچ Ti و کاربرد توام دو قارچ در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تمامی اثرات ساده فاکتورها بر صفات بررسی شده بجز آبیاری بر طول ریشه و کود فسفر و قارچ بر درصد اسانس معنی دار گردید. همچنین اثرات متقابل آبیاری و کود تنها بر طول ریشه و سایر اثرات متقابل تنها بر ارتفاع بوته معنی داری بودند. مقایسات میانگین نیز نشان داد که بیشترین میزان وزن خشک در سطوح آبیاری، کود فسفر و مصرف قارچ، بترتیب در تیمارهای آبیاری ۴۰ میلیمتر تبخیر، مصرف ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفر و مصرف توام دو قارچ بترتیب ۱۸۶۷، ۱۹۸۰ و ۱۸۲۴ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. میزان درصد اسانس در آبیاری ۸۰ میلیمتر تبخیر برابر ۱۳/۲% بود که ۳۳% افزایش نسبت به تیمار ۴۰ میلیمتر تبخیر نشان داد. همچنین بیشترین میزان عملکرد اسانس در تیمارهای آبیاری ۸۰ میلیمتر تبخیر، مصرف ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفر و مصرف توام دو قارچ بترتیب ۱/۳۴، ۱/۳۷ و ۲/۳۴ گرم در متر مربع بدست آمد. میزان افزایش عملکرد اسانس در هر یک از سطوح اشاره شده نسبت به تیمار شاهد مربوطه، بترتیب برابر ۱۴، ۳۳ و ۱۶% بود. کود فسفر و مصرف منفرد یا توام قارچ باعث کاهش اثرات منفی تنش خشکی روی ارتفاع بوته نعناع فلفلی شد.

آبیاری, تریکودرما, کود, عملکرد اسانس, نعناع فلفلی