تاثیر کاربرد کودهای دامی، زیستی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی های ریخت شناسی گندم

به ­منظور بررسی تاثیر کود­های زیستی، دامی و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۲-۱۳۹۳ به­ صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اجرا گردید. عامل اول سطوح کودی شاهد، شیمیایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم به­ترتیب با مقادیر، ۱۶۵، ۷۰ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار)، نیتروکسین + فسفاته بارور۲، سوپرنیتروپلاس + فسفاته بارور۲، کود دامی + فسفاته بارور۲ و تلفیقی (نیتروکسین + سوپرنیتروپلاس + کود دامی + فسفاته بارور۲) و عامل دوم ارقام گندم اروم و سواسون بودند. نتایج نشان داد در صفت تعداد دانه در سنبله رقم اروم و در وزن هزاردانه رقم سواسون برتر بود. بیشترین تعداد دانه در سنبه با کاربرد کود شیمیایی بدون تفاوت معنی­دار با سایر تیمارهای کودی به­دست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیکی در تیمارهای شیمیایی (۱۲۵۳۰ کیلوگرم در هکتار) و تلفیقی (۱۲۴۹۰ کیلوگرم در هکتار) بدون تفاوت معنی دار با یکدیگر به­دست آمدند که به­طور میانگین افزایش ۷۵/۱۱ درصدی را نسبت به شاهد نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای کاربرد تلفیقی در رقم سواسون (۵۳۳۵ کیلوگرم در هکتار)، کاربرد کودهای شیمیایی (۵۲۲۸ کیلوگرم در هکتار) و تلفیقی (۴۷۸۲ کیلوگرم در هکتار) در رقم اروم بدون تفاوت معنی­دار با همدیگر به­دست آمد که به­طور میانگین افزایش ۲/۷۲ درصدی را نسبت به شاهد نشان داد. بیشترین درصد پروتئین برای تیمارهای تلفیقی (۴/۱۶ درصد)، نیتروکسین + فسفاته بارور۲ (۲/۱۶درصد) و کود شیمیایی (۱۶ درصد) برای رقم اروم ثبت شد. به طور کلی بین کاربرد کود شیمیایی و تلفیقی از کودهای آلی و زیستی در اکثر صفات از جمله عملکرد دانه، اجزای عملکرد و درصد پروتئین دانه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بنابراین، امکان جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای آلی و زیستی برای تولید گندم در یک سیستم کشاورزی پایدار یا ارگانیک وجود دارد.

کلیدواژه ها:

ازتوباکتر ، آزوسپیریلیوم ، پروتئین ، عملکرد دانه ، فسفاته بارور۲ ، کود آلی ، گندم