بررسی کارایی مصرف آب، بهره وری انرژی، اقتصادی و عملکرد سیستمهای مختلف کشت گندم- ذرت در شمال خوزستان

اهداف: در این مطالعه تاثیر مدیریت بقایا، روش­های آبیاری، خاک­ورزی و الگوی کاشت در سیستمهای کشت روی برخی از جنبههای مهم تناوب رایج گندم-ذرت در استان خوزستان بررسی گردید.   مواد و روش ها: آزمایش به صورت استریپ بلوک اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. کرتهای اصلی این طرح به مدیریت بقایا، کرت های فرعی به روش­های آبیاری و در کرتهای فرعی فرعی، خاکورزی و الگوی کاشت به صورت فاکتوریل اختصاص یافت.   یافتهها: حفظ کامل بقایا در دو روش آبباری غرقابی و بارانی طور متوسط باعث افزایش ۴/۰ و ۱۸/۰ کیلوگرم دانه بر متر مکعب آب مصرفی نسبت به تیمارهای بدون بقایا بود. در سیستمهای دارای کشت حفاظتی با بقایای کامل کمخاکورزی و بیخاکورزی، عملکرد تغییرات معنی­داری نسب به سیستمهای متداول نداشت اما باعث ارتقاء کارایی مصرف آب، بهره­وری انرژی و اقتصادی شد. بالاترین نسبت سود به هزینه در سیستم وجود کامل بقایا- آبیاری قطرهای-خاکورزی متداول-کشت روی پشته با نسبت ۷۲/۱ رخ داد. کمترین انرژی ورودی مربوط به سیستم وجود کامل بقایا- آبیاری قطرهای- بیخاکورزی-کشت روی پشته  با ۷۶۶۳۵ مگاژول برهکتار در بود در عین حال بالاترین بهرهوری انرژی را با ۲۱۰/۰ کیلوگرم برمگاژول دارا بود، همچنین در این سیستم حفاطتی نسبت سود به هزینه ۶۲/۱ به­دست آمد.   نتیجه گیری: حرکت به سمت اتخاذ روشهای کشاورزی حفاطتی از جمله حفظ بقایا، کاهش خاکورزی، کشت روی پشتههای دائم و استفاده از روش­های آبیاری با راندمان بالا، تولید پایدار را به دنبال دارد. با توجه نتایج این پژوهش ضمن تایید کارآمدی، به کارگیری سیستمهای کشت حفاظتی توصیه میگردد.

کلیدواژه ها:

آبیاری قطرهای ، بهرهوری انرژی ، کارایی مصرف آب ، کشاورزی حفاظتی ، نسبت سود به هزینه