فاطمه دلاورنیا - زراعت، علوم زراعی، علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
فائزه زعفریان - گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رقیه حسن پور - دانش آموخته دکتری گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، مازندران، ایران
همت اله پیردشتی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

اهداف: پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی اثرگذاری اصلاحکننده آلی و باکتری محرک رشد در گیاه‎پالایی گیاه ذرت تحت تنش کادمیم (Cd) انجام شد. مواد و روش‎ها: این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار صورت گرفت. فاکتورهای آزمایشی عبارت بود از: ۱- بیوچار بهعنوان اصلاحکننده آلی خاک در دو سطح (عدم مصرف و مصرف ۲۰ گرم به ازای هر کیلوگرم خاک)، ۲- باکتری سودوموناس پوتیدا در دو سطح عدم تلقیح و تلقیح باکتری و ۳- سطوح فلز سنگین (۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک). یافتهها: کادمیم در همه غلظت ها موجب کاهش وزن خشک ریشه و شاخساره شد؛ در حالیکه مصرف بیوچار و تلقیح باکتری موجب افزایش این صفات گردید. بیشترین مقدار وزن خشک شاخساره (۴۳/۹ گرم در بوته)، با مصرف بیوچار و تلقیح سودوموناس پوتیدا و عدم آلودگی کادمیم بهدست آمد که نسبتبه شاهد خود ۳۰/۴۵ درصد افزایش نشان داد. بیشترین میزان کادمیم قابل استفاده در خاک، ریشه و شاخساره بهترتیب ۲۹/۲۳، ۹۰/۳۳ و ۲۵/۳۶ میلیگرم در کیلوگرم بود که هر سه مربوط به غلظت ۱۰۰ میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک بودند. کمینه مقدار فاکتور تجمع زیستی ریشه (۷۵/۰) و فاکتور تجمع زیستی شاخساره (۰۳/۱) مربوط به تیمار همافزایی بیوچار و باکتری سودوموناس پوتیدا در غلظت ۲۵ میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک بود که بهترتیب ۹۰/۱۷ و ۶۲/۱۰ درصد نسبتبه شاهد خود کاهش یافتند.

بیوچار, ذرت, سودوموناس پوتیدا, کادمیم, هم افزایی