حسن فتحی زاد - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد
حمید علیپور - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد.
سیده نگار هاشمی نسب - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
حاجی کریمی - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

آب­های زیرزمینی به­عنوان بخش مهمی از آب­های تجدیدپذیر جهان به­حساب می­آیند. با افزایش جمعیت، گرایش به زندگی شهرنشینی و غیره، تقاضا برای این منابع روز به روز در حال افزایش است. امروزه استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه ­جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده است. هدف از این تحقیق نیز مشخص کردن نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی در منطقه­ی مهدیشهر واقع در استان سمنان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله­مراتبی (AHP)، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می­باشد. پارامترهایی که برای شناسایی نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی در نظر گرفته شده است عبارتند از واحدهای سنگ­شناسی، خطواره­ها، شیب، توپوگرافی، تراکم زهکشی، پوشش گیاهی و خطوط همباران که با استفاده از نقشه­های توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰، مدل ارتفاعی رقومی، تصویر ماهواره­ایETM+، نقشه زمین­شناسی ۱:۲۵۰۰۰۰ و آمار باران­سنجی ایستگاه­های هواشناسی از طریق تکنیک­های سنجش از دور و GIS به دست آمده­اند. تمام لایه­ها در کلاس­های مختلف از طریق تحلیل سلسله مراتبی جهت تعیین نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی مورد وزن­دهی قرار گرفته و پس از مدل­سازی در محیط GIS، حوضه­ی مهدیشهر از نظر نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی تقسیم­بندی گردید. نتایج نشان داد که از بین ۷ معیار مورد بررسی توسط نظرات کارشناسی و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، معیار سنگ­شناسی و خطواره به ترتیب با اهمیت نسبی ۳۳/۰ و ۲۲/۰ دارای بیشترین اهمیت نسبی و ارجحیت بالا جهت پتانسیل­یابی آب­های زیرزمینی در منطقه می­باشد. همچنین در منطقه مورد مطالعه آبرفت­های کواترنری شامل تراس­های قدیم و جدید و رسوبات رودخانه­ای دارای بیشترین اهمیت نسبی و مطلوبیت و ذخایر تراسی و مخروط افکنه­های کوهپایه­ای قدیمی مرتفع و جدید کم ارتفاع به عنوان مناطق بالقوه خوب آب­های زیرزمینی محسوب می­شوند.

: سنجش از دور, GIS, آب های زیرزمینی, AHP. مهدیشهر