پتانسیل یابی آب های زیرزمینی از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در حوضه ی مهدیشهر

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 3، شماره: 8
  • کد COI اختصاصی: JR_HYD-3-8_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 325
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن فتحی زاد

دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد

حمید علیپور

دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد.

سیده نگار هاشمی نسب

دانش آموخته ی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

حاجی کریمی

دانشیار و عضو هیئت علمی گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

چکیده

آب­های زیرزمینی به­عنوان بخش مهمی از آب­های تجدیدپذیر جهان به­حساب می­آیند. با افزایش جمعیت، گرایش به زندگی شهرنشینی و غیره، تقاضا برای این منابع روز به روز در حال افزایش است. امروزه استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه ­جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده است. هدف از این تحقیق نیز مشخص کردن نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی در منطقه­ی مهدیشهر واقع در استان سمنان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله­مراتبی (AHP)، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می­باشد. پارامترهایی که برای شناسایی نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی در نظر گرفته شده است عبارتند از واحدهای سنگ­شناسی، خطواره­ها، شیب، توپوگرافی، تراکم زهکشی، پوشش گیاهی و خطوط همباران که با استفاده از نقشه­های توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰، مدل ارتفاعی رقومی، تصویر ماهواره­ایETM+، نقشه زمین­شناسی ۱:۲۵۰۰۰۰ و آمار باران­سنجی ایستگاه­های هواشناسی از طریق تکنیک­های سنجش از دور و GIS به دست آمده­اند. تمام لایه­ها در کلاس­های مختلف از طریق تحلیل سلسله مراتبی جهت تعیین نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی مورد وزن­دهی قرار گرفته و پس از مدل­سازی در محیط GIS، حوضه­ی مهدیشهر از نظر نواحی بالقوه آب­های زیرزمینی تقسیم­بندی گردید. نتایج نشان داد که از بین ۷ معیار مورد بررسی توسط نظرات کارشناسی و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، معیار سنگ­شناسی و خطواره به ترتیب با اهمیت نسبی ۳۳/۰ و ۲۲/۰ دارای بیشترین اهمیت نسبی و ارجحیت بالا جهت پتانسیل­یابی آب­های زیرزمینی در منطقه می­باشد. همچنین در منطقه مورد مطالعه آبرفت­های کواترنری شامل تراس­های قدیم و جدید و رسوبات رودخانه­ای دارای بیشترین اهمیت نسبی و مطلوبیت و ذخایر تراسی و مخروط افکنه­های کوهپایه­ای قدیمی مرتفع و جدید کم ارتفاع به عنوان مناطق بالقوه خوب آب­های زیرزمینی محسوب می­شوند.

کلیدواژه ها

: سنجش از دور, GIS, آب های زیرزمینی, AHP. مهدیشهر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.