برآورد میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل (RUSLE)، مطالعه ی موردی حوضه ی آبریز نورآباد ممسنی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 5، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_HYD-5-17_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 137
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا گلی مختاری

استادیار دانشگاه حکیم سبزواری

نجمه شفیعی

دانشجوی دکترا ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری

ابوالفضل رحمانی

دانشجوی دکترا ی ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

چکیده فرسایش یک پدیده­ی طبیعی ناشی از حذف ذرات خاک توسط آب و یا باد و انتقال آنها به مناطق دیگر است و عوامل مختلف طبیعی و انسانی آن را تشدید می­کند. از آنجایی که خاک یکی از مهم­ترین منابع طبیعی هر کشور می­باشد، فرایند فرسایش سبب تنزل خاک شده و خسارات جبران ناپذیری را بر جای می­گذارد. تمرکز اصلی این تحقیق برآورد میزان فرسایش در حوضه ­ی آبریز نورآباد ممسنی واقع در شمال غرب استان فارس با استفاده از مدل (RUSLE) است. بررسی نقشه­ ی فاکتور فرسایندگی باران در سطح حوضه نشان داد که مقادیر این فاکتور از ۱۱ تا ۳۱ متغیر است. مقادیر فرسایندگی از قسمت­های مرکزی حوضه تا نیمه­ ی شمالی روند کاهشی داشته و در قسمت­ های جنوبی که ارتفاعات و بارش بیشتر است، فرسایندگی افزایش یافته است. میزان فرسایش­پذیری خاک حوضه از ۲۵/۰ تا ۴۸/۰متغیر بوده است. نتیجه­ ی حاصل از بررسی فاکتور پوشش گیاهی نشان داد که مقادیر این فاکتور از ۷/۰ تا ۳۵/۱ متغیر است بخش عمده­ای از نقش عوامل مخرب بر فرسایش آبی خاک، در اراضی دیم و مرتعی مربوط به عوامل انسانی می­باشد .بررسی نقشه­ ی خطر فرسایش خاک که از ترکیب لایه­ های فرسایندگی، فرسایش­ پذیری خاک،توپوگرافی و پوشش گیاهی تولید گردید، نشان داد که میزان خطر فرسایش خاک در سطح حوضه بر حسب تن در هکتار در سال از ۸ تا ۷۵ متغیر است. مطابق نقشه­ی خطر فرسایش خاک تهیه شده، مناطق با خطر فرسایش تا زیاد، در بخش­ های جنوبی به علت ارتفاعات بیشتر، شیب تند و لیتولوژی مستعد، شدیدتر است. علاوه بر این، تحلیل رگرسیون از لایه های مختلف نشان داد که عامل طول شیب (LS) نقش بیشتری در فرسایش نسبت به بقیه عوامل دارد.

کلیدواژه ها

کلمات کلیدی: فرسایش, حفاظت خاک, حوضه ی آبریز نورآباد ممسنی, RUSLE

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.