عزت الله قنواتی - استاد گروه ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی
علی احمدآبادی - استادیار ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
منصور صادقی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیدهانحراف و ذخیره­ سازی سیلاب روشی شناخته­ شده برای مقابله با مخاطرات و آسیب­ های سیل می­باشد و از طرف دیگر سبب بهبود وضعیت کیفی و کمی آب­های زیرزمینی می­شود و در واقع مهار سیلاب و تغذیه­ ی مصنوعی آبخوان­ ها از نتایج مهم آن به­ شمار می­رود. هدف این پژوهش جانمایی پهنه­ های مناسب ذخیره­ ی سیلاب حوضه­ ی آبخیز قمرود با استفاده از تکنیک تصمیم­ گیری چندمعیاره می­باشد. در این پژوهش از متغیرهای شیب، خاک، کاربری اراضی، عمق آب­ های زیرزمینی، لندفرم، قابلیت نفوذپذیری سطحی، زبری، شاخص تجمعی جریان، لیتولوژی، ارتفاع و تراکم زهکشی به­ عنوان عوامل موثر در جانمایی جهت انحراف و ذخیره­سازی سیلاب استفاده شده است. از مدل مجموع ادغامی مجموع - حاصل­ضرب (WASPAS) که یکی از جدید­ترین مدل­ های تصمیم­ گیری چند­معیاره می­باشد برای تحلیل هم پوشانی و رتبه­ بندی گزینه ­ها و تهیه ­ی نقشه­ ی نهایی استفاده گردید. نتایج حاصل از مدل واسپاس نشان می­دهد به لحاظ پتانسیل ذخیره­ ی سیلاب، حوضه­ ی آبخیز مورد مطالعه به پنج کلاس خیلی زیاد با ۲۴ درصد، زیاد ۲/۲۸ درصد، متوسط ۹/۲۴ درصد، کم ۲/۱۵ درصد و خیلی­ کم ۷/۷ درصد تقسیم می­شود. بدین ترتیب نه پهنه بسیار مناسب جهت انحراف و ذخیره­ سازی سیلاب در قسمت­ های مرکزی، جنوبی، شمال­غربی و شرق حوضه شناسایی شد که این مناطق در بازدید میدانی نیز جهت اهداف مذکور مناسب تشخیص داده شدند.

کلمات کلیدی: حوضه ی آبخیز قمرود, مدل WASPAS, مدل رقومی ارتفاع, روش های تصمیم-گیری چندمعیاره مکانی (MCDM)