نقش گازهای گلخانه ای در نوسانات دبی کشکان رود

تحقیق حاضر، در راستای بررسی ارتباط آماری گازهای گلخانه­ای دی­اکسیدکربن و متان به­عنوان عوامل گرم­کننده هوا در سطح جهان با مقادیر دبی کشکان­رود صورت پذیرفت. داده­های به­کار گرفته شده در این مطالعه، شامل داده­های فصلی و سالانه گازهای گلخانه­ای و دبی کشکان­رود بین سال­های ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۰ است و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چندمتغیره و روش گرافیکی من-کندال به انجام رسیده است. نتایج این پژوهش از ارتباط معکوس و قوی گرمایش جهانی با دبی کشکان­رود حکایت می­کند. این فرآیند طی ۱۵ سال اخیر و از سال ۱۹۹۵ به بعد تشدید شده است و در پی آن آبدهی کشکان­رود با سیر نزولی شدیدی مواجه بوده است. مطالعه تغییرات آبدهی در مقیاس سالانه ارتباط معکوس دبی کشکان­رود با گرمایش جهانی را نشان می­دهد، به­طوری که ۲/۵۵ درصد از کاهش آبدهی سالانه حوضه کشکان­رود ناشی از گرمایش جهانی بوده است. هم­چنین در مقیاس فصلی، دبی کشکان­رود در فصل تابستان با ۷/۴۷، پاییز با ۶/۴۵ ، بهار با ۳۸ و زمستان با ۱/۳۳ درصد، از گرمایش جهانی بصورت کاهش آبدهی تاثیر پذیرفته است. در نهایت با استفاده از مدل رگرسیون نمایی پیش­بینی شد که اگر روند گرم شدن جهانی به همین روال ادامه یابد، میانگین دبی سالانه این رودخانه تا ۳۰ سال آینده، یعنی تا سال ۲۰۴۰ میلادی به زیر ۱۰ مترمکعب در ثانیه خواهد رسید.

کلیدواژه ها:

گرمایش جهانی ، گازهای گلخانه ای ، تغییرات دبی ، حوضه آبریز کشکان رود