سعید جهانبخش اصل - استاد گروه آب و هواشناسی دانشگاه تبریز
حسین عساکره عساکره - استاد اقلیم شناسی دانشگاه زنجان، ایران
سعیده اشرفی - دانش آموخته دکتری اقلیم شناسی دانشگاه دانش آموخته دکتری اقلیم شناسی دانشگاه تبریز، ایران

بررسی و شناخت تغییرات اقلیمی رخ داده در نواحی مختلف می­تواند شناختی از تغییرات اقلیمی محتمل در آینده را به دست دهد. یکی از راه­ های شناخت تغییرات احتمالی عناصر اقلیمی در آینده استفاده از مدل­ های اقلیمی موجود و ریز­مقیاس­ نمایی آنهاست. در این پژوهش بارش و رواناب حوضه­ ی آبریز رود زرد، ریزمقیاس­ نمایی و برای دوره­ ی ۲۱۰۰-۲۰۰۶ شبیه­ سازی گردید. برای این منظور از سناریوهای RCP خروجی مدل CanESM۲ استفاده شد. دوره­ ی پایه­ ی مورد استفاده برای این کار ۲۰۰۵-۱۹۷۶ می­باشد. برای ریزمقیاس­ نمایی بارش و رواناب حوضه­ ی آبریز رود زرد از داده­ های بارش روزانه ایستگاه باغملک و رواناب ایستگاه ماشین و روش شبکه­ ی عصبی مصنوعی بهره گرفته شد. با استفاده از روش حذف پس­رونده، متغیرهای میانگین فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال و میانگین دما در ارتفاع نزدیک سطح زمین به عنوان متغیرهای پیش بینی­ کننده انتخاب شد. راستی آزمایی الگو با نمایه های  و  انجام پذیرفت. در نهایت، معماری شبکه با الگوریتم قانون پسرو بیزی و با سه لایه­ ی پنهان به عنوان شبکه ­ی بهینه انتخاب شد. نتایج نشان­دهنده ­ی روند کاهشی بارش سالانه برآورد شده در ۹۵ سال آینده بر اساس هر سه سناریو می­باشد. همچنین افزایش بارش در ماه­های فصل گرم و کاهش بارش در ماه ­های فصل سرد مورد انتظار است. به عبارت دیگر می­توان افزایش بارش­ های محلی (احتمالا همرفتی) ناشی از افزایش دما در دوره ­های آینده را محتمل دانست. رواناب حاصل از بارش نیز در ماه­ های سرد، کاهش و در ماه­ های گرم با صرف نظر از تاثیر دما و پوشش گیاهی، افزایش را تجربه خواهد کرد.

بارش, رواناب, ریزمقیاس نمایی, شبکه ی عصبی, حوضه ی آبریز رود زرد