اثر تغییر کاربری اراضی بر رواناب بخشی از حوضه ی آبخیز قره سو اردبیل
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 6، شماره: 21
- کد COI اختصاصی: JR_HYD-6-21_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 133
نویسندگان
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
استادیار دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
دکتری علوم و مهندسی آب، دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
استادیار دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
چکیده
تغییرات کاربری اراضی، یکی از عواملی است که بر خصوصیات رواناب سطحی و سیلاب در سطوح مختلف حوضه ها، تاثیر می گذارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تغییرات بوجود آمده در کاربری و پوشش اراضی بخشی از حوضه ی آبخیز قره سو اردبیل در بازهی زمانی ۲۰۱۲-۱۹۹۲ بر روی ارتفاع رواناب حوضه است. بدین منظور ابتدا با استفاده از نقشه ی گروه هیدرولوژیکی خاک و نقشه ی کاربری اراضی مربوط به سال های ۱۹۹۲، ۲۰۰۲ و ۲۰۱۲، شماره ی منحنی منطقه به دست آمد و سپس با استفاده از این نقشه ها، میزان نگهداشت ویژه ی خاک (S) محاسبه و میزان رواناب از طریق روش SCS برآورد شد. نتایج نشان داد که در طول دوره های مورد مطالعه، مساحت کاربری های اراضی جنگل، زراعت آبی و زمین بایر به ترتیب ۵۴/۲، ۶۹/۱۶ و ۱۹/۱ درصد کاهش پیدا کرده و مساحت کاربری های مرتع، زراعت دیم و مناطق مسکونی به ترتیب ۷۴/۵، ۳۹/۱۲ و ۲۹/۲ درصد افزایش یافته است. این تغییرات باعث افزایش شمارهی منحنی از ۵۷/۷۸ در سال ۱۹۹۲ تا مقدار ۷۷/۷۹ در سال ۲۰۱۲ شده و به دنبال آن نگهداشت ویژه از ۲۸/۶۹ در سال ۱۹۹۲ به مقدار ۴۲/۶۴ در سال ۲۰۱۲ کاهش پیدا کرده است. تغییرات این عوامل باعث افزایش رواناب از مقدار ۴/۲۶۳ میلی متر در سال ۱۹۹۲ تا ۰۷/۲۹۷ میلی متر در سال ۲۰۱۲ گردیده است که بیانگر افزایش ۶۷/۳۳ میلیمتری (۳۳/۱۱ درصد) رواناب در طول دوره ی مورد مطالعه می باشد. محاسبه ی ضریب همبستگی بین کاربری های مختلف و شماره ی منحنی و ارتفاع رواناب نشان داد که این متغیرها با کاربری های مرتع، زراعت دیم و مناطق مسکونی رابطه ی مستقیم دارند، در حالی که با کاربری های جنگل، زراعت آبی و زمین بایر، دارای رابطه ی معکوس هستند.کلیدواژه ها
رواناب سطحی, شماره ی منحنی, قره سو اردبیل, کاربری اراضی, همبستگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.