طاهره نورحسن فتیده - دانشجوی دکتری مدرسی الهیات و معارف اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه قم: قم: ایران
طلعت حسنی بافرانی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه قم
محمد تقی دیاری - استادتمام گروه قرآن و حدیث دانشگاه قم، قم، ایران

تاریخ دریافت: ۱۶/۰۴/۱۴۰۰   |   تاریخ اصلاح: ۰۲/۱۲/۱۴۰۰   |   تاریخ پذیرش: ۰۲/۱۲/۱۴۰۰سیر آفاقی، تفکر در آفریده های خداوند برای دست یابی به باورهای دینی و تحکیم آن هاست و قرآن به آن به عنوان یکی از طرق شناخت حقایق جهان هستی، مبدا، معاد و... تاکید دارد. به تصریح آیات قرآن، سیر آفاقی از سه طریق حسی، عقلی و شهودی امکان پذیر است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی و با استناد به آیات قرآن و آراء مفسران، یکی از راه های معرفتی آفاقی؛ یعنی شناخت حسی و میزان اعتبار آن در سیر آفاقی را بررسی کرده است. نتایج نشان می دهد که در این گونه از معرفت، به کارگیری حواس به صورت هدفمند و با جهت گیری درست، اهمیت بسزایی دارد. مفسران نخستین گام را در مواجهه با پدیده های طبیعت، به کارگیری دقیق و حداکثری حواس دانسته و به نقش مهم آن به عنوان درگاه ورود داده ها به قلب برای اندیشه ورزی و دریافت معارف توجه داشته اند. هرچند با توجه به محدودیت های حواس، نظیر شناخت ظاهری و افقی، معرفت حسی علی رغم لزوم و اعتبار آن در سیر آفاقی، مکفی نیست، درواقع نخستین گام است که با شناخت عقلی تکمیل و با یافته های قلبی- شهودی تعمیق می گردد و نهایت این مسیر، ایجاد باور در انسان و یا تحکیم باورهای دینی اوست.نورحسن فتیده، ط؛ حسنی بافرانی، ط؛ دیاری، م.ت. (۱۴۰۰). تحلیل تفسیری آیات معرفت شناسی حسی و جایگاه و اعتبار آن در سیر آفاقی، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۸ (۱۵)، ۷۷-۶۵. Doi: ۱۰.۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۲.۷۱۸۹.۱۹۹۹

معرفت حسی, سیر آفاقی, قرآن کریم, تفاسیر قرآن