تاثیر نماز بر نام گذاری اوقات شبانه روز در زبان های ایرانی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان شناسی و گویش های خراسان، دوره: 13، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JLKD-13-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 312
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جهاندوست سبزعلیپور

گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

شیما جعفری دهقی

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ولایت ایرانشهر سیستان و بلوچستان

چکیده

ارتباط دو زبان فارسی و عربی و تاثیرپذیری این دو از یکدیگر غیرقابل کتمان است. در دوره قبل و بعد از اسلام این دو زبان بر همدیگر تاثیر بسیار گذاشته اند. پذیرش دین اسلام توسط ایرانیان باعث رواج لغات عربی بسیاری شد. نمازهای پنچگانه که در اوقات مختلفی از شبانه روز خوانده می شود، باعث توجه خاص به زمان نمازگزاری شده و لحظات و زمان های نماز، اهمیت خاصی پیدا کرده است. به همین دلیل، عباراتی که برای اشاره به زمان ادای نماز به کار می رفت، بعد از مدتی برای اشاره به زمان به طور مطلق به کار رفت و کم کم عباراتی همچون «نماز دیگر»، «نماز پیشین» و «پسین» و کلمات دیگر، علاوه بر اشاره به زمان نماز، به عنوان قید زمان به معنای «عصر، غروب و مانند آن» در بین زبان های ایرانی رایج شدند. این تحقیق در پی آن است نشان دهد که در گویش های ایرانی چه واژه هایی تحت تاثیر نماز ایجاد شده و یا معانی تازه ای پیدا کرده اند. داده های این تحقیق هم به روش کتابخانه ای از کتبی همچون ترجمه تفسیر طبری و هم به روش میدانی از گویش های مختلف ایرانی گردآوری شده اند. نتیجه تحقیق نشان می دهد هم در متون ادب فارسی و هم در گویش های ایرانی واژه های زمان نمای قابل ملاحظه ای تحت تاثیر نماز رایج شده اند.

کلیدواژه ها

زبان شناسی اجتماعی, گویش های ایرانی, نماز, اوقات شبانه روز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.