حکمت خسروانی در شاهنامه
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 13، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_CLASS-13-1_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 804
نویسندگان
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
شاهنامه جلوهگاه فرهنگ و اندیشههای ایرانیان باستان است که در قالب عناصر متعددی از جمله اساطیر، حماسهها و داستانهای شاهان و پهلوانان بازتاب یافته است. این اندیشهها روایتگر برداشتهای جهان شناختی، ساختارهای اجتماعی، آیینها و نمونههای اخلاقی و رفتاری ایرانیان باستان است که با نام حکمت خسروانی شناخته میشود. مبنای حکمت خسروانی نور است و مظاهر این امر در شاهنامه با مولفه های پربسامد اهورایی چون خرد، آتش، فر، امشاسپندان و ایزدان و نیروهای تاریکی همچون اهریمن و دیوان که در تضاد با نور و روشنی اهورایی هستند، همراه با جنبههای تغزلی، عاشقانه و غنایی خود، بیانگر فلسفهی زندگی در حکمت ایران باستان است. در این پژوهش با بهرهگیری از روش تحلیل محتوا مولفههای حکمت خسروانی را در شاهنامه بررسی کرده و نشان دادهایم بازتاب درخشان این مضامین هم پیوند با بنیانهای ریشهدار خود در شاهنامه، زمینهای برای بنیان اندیشههای تعالیگرایانه، ایجاد فضای باز فکری و جریان آن در بطن اجتماع و آثار و نیز بستری برای گفتگوی متنها در طول تاریخ فراهم آورده است. از این رو با شناخت این جریان، میتوان به خوانشی نظاممند از آثار ادبی، تاریخی و دینی ایرانیان دست یافت.کلیدواژه ها
حکمت خسروانی, ایران باستان, جهان شناسی, اهورا مزدا, نور, خرد, شاهنامه فردوسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.