ارزیابی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از تکنیکهای سنجش از راه دور و GIS

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه کاربرد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در علوم محیطی، دوره: 2، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_RSGIES-2-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 526
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمدالله جاویده

کارشناسی ارشد و فارغ التحصیل دانشگاه شهید چمران اهواز

عاطفه تاج آبادی

دانشجوی کارشناسی ارشد، ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده محیط زیست، دانشگاه منابع طبیعی گرگان

مصطفی کابلی زاده

استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال­های گذشته و امکان­سنجی و پیش­بینی این تغییرات در سال­های آینده می­تواند در برنامه­ریزی و استفاده بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیراصولی گام مهمی باشد. هدف این مطالعه ارزیابی و پیش­بینی تغیرات کاربری اراضی و پوشش زمین  شهرستان اهواز است. برای رسیدن به اهداف مطالعه داده­های سنجش از دور شامل تصاویر ماهواره­ای سنجنده TM سال­های ۱۳۷۶، تصویر سنجنده ETM+ سال ۱۳۸۸ و تصویر سنجنده OLI سال ۱۴۰۰ به کار گرفته شد. پس از انجام پیش پردازش­های مورد نیاز، تصاویر ماهواره­ای با انتخاب نقاط تعلیمی مناسب مورد پردازش و طبقه­بندی قرار گرفتند. برای ارزیابی تغییرات از روش مقایسه پس از طبقه­بندی استفاده شد و جداول و نقشه­های تغییرات تهیه گردید. تغییرات کلی در دوره ۲۴ ساله به این شکل است که مساحت مناطق ساخته شده با نرخ رشد ۶ کیلومتر مربع در سال از ۲۷/۱۰۰ کیلومتر مربع  به ۳۳/۲۳۰ کیلومتر مربع افزایش یافته است این روند توسعه اراضی ساخته شده با تخریب اراضی بایر و کشاورزی حومه شهر همراه بوده است و کاربری کشاورزی در این بازه از ۵۲/۹۵۱ کیلومتر مربع در سال ۱۳۷۶ به ۲۶/۹۵۷ در سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. مدل­سازی با استفاده مدل­های زنجیره مارکوف انجام گرفت. این نتایج نشان­دهنده توانایی خوب مدل مارکوف در مدل­سازی و پیش­بینی تغییرات است. سپس با مدل CA-Markov نقشه پوشش اراضی برای سال ۱۴۱۲ شبیه­سازی گردید.نتایج نشان داد که طی این بازه ی زمانی، ۹۵/۹۴ کیلومتر مربع به اراضی ساخته شده اضافه گشته و ۱ کیلومتر مربع  از اراضی کشاورزی، ۲۸/۶۴ کیلومتر مربع از اراضی بایر، ۷۴/۲۲ کیلومتر مربع از اراضی شور، ۵۵/۴ کیلومتر مربع از اراضی پهنه آبی و ۶/۲ کیلومتر مربع از اراضی تپه ماسه کاهش یافته است.

کلیدواژه ها

پیش بینی تغییرات, کاربری اراضی, زنجیره مارکوف, مدل CA-Markov, سنجش از دور, اهواز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.