سنجش کارایی اقتصادی-محیط زیستی گندم بر مبنای ردپای آب
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه اقتصاد کشاورزی، دوره: 16، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_AGEC-16-3_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 232
نویسندگان
دانشجوی دکترا اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده
کارایی اقتصادی-محیط زیستی به عنوان کارایی استفاده از کارکردهای محیط زیستی برای تامین نیازهای بشر تعریف شده است. این مفهوم می تواند معیار مناسبی برای ارزیابی پایداری تولید محصولها و کارایی اقتصادی آن به شمار آید. باتوجه به اینکه تولید محصول های کشاورزی با ایجاد اثرگذاریهای محیط زیستی همراه است و در مقیاس جهانی بیشترین میزان مصرف آب برای تولید محصولهای کشاورزی استفاده می شود، بنابراین در این بررسی به منظور بررسی اثرگذاریهای محیط زیستی تولید گندم، از شاخص ردپای آب استفاده شد. برای این منظور در آغاز ردپای آب گندم در استانهای کشور طی دوره ۱۳۹۹-۱۳۷۹ محاسبه و آنگاه کارایی اقتصادی- محیط زیستی تولید گندم برآورد شد. نتایج محاسیه ردپای آب نشان داد که استانهای گیلان، خراسان جنوبی، سمنان و سیستان و بلوچستان، میانگین کل ردپای آب بیشتری در تولید گندم دارند. همچنین میانگین ردپای آب آبی، سبز و خاکستری در کشور در طی دوره مورد بررسی برابر با ۷/۲۶۲۵، ۱/۴۲۸ و ۱/۵۹۴ مترمکعب بر تن به دست آمد. نتایج به دست آمده از برآورد کارایی اقتصادی-محیطزیستی نیز نشان داد که در بین متغیرهای مورد بررسی، نهاده ترکیبی و ردپای آب سبز بیشترین تاثیر مثبت را بر بهبود ارزش تولیدمحصول گندم دارند. نتایج همچنین بیانگر این است که استان های آذربایجان شرقی، خراسان شمالی و خراسان رضوی کمترین میانگین کارایی و استانهای گیلان، سیستان و بلوچستان، مازندران و ایلام به ترتیب بیشترین کارایی اقتصادی-محیطزیستی تولید گندم را به خود اختصاص دادهاند. میانگین کل کارایی اقتصادی-محیطزیستی تولید گندم ۸۴/۰برآورد شد. همچنین نتایج برآورد مدل ناکارایی نشان داد که کارایی اقتصادی-محیط زیستی تولید محصول برای منطقههای با تولید ناخالص داخلی سرانه و میزان بارندگی بالاتر، بیشتر است. از اینرو، پیشنهاد میشود در استانهای با کارایی اقتصادی-محیطزیستی پائینتر به منظور حفظ محیط زیست از روشهای نوین آبیاری برای کاهش ردپای آب آبی و از کودهای سبز و کودهای شیمیایی کم خطر برای کاهش ردپای آب خاکستری استفاده شود.کلیدواژه ها
کارایی اقتصادی-محیط زیستی, ردپای آب, گندم, تابع تولید مرزی تصادفیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.