قالب ها و نمادهای شیعی در هنر خوش نویسی با تاکید بر عصر صفویه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 284

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SJSCI-4-13_003

تاریخ نمایه سازی: 1 بهمن 1401

چکیده مقاله:

درباره هنر خوش­نویسی به­ طور عام و در مورد خوش­نویسی در عصر صفویه به­ طور خاص، نوشته­هایی سامان یافته­اند، اما درباره ارتباط خوش­نویسی با تشیع و اهل بیت (ع)، به ­ویژه در عصر صفویه کمتر سخن گفته شده است. از این رو در این تحقیق، علاوه بر ارائه تعریف هنر و هنر اسلامی، مسئله این است که هنر خوش­نویسی در عصر صفویه به چه شکلی با تشیع و اهل بیت (ع) ارتباط دارد؟ در این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی، با ­اشاره ­به استفاده از مفاهیم و نمادهای شیعی در هنر خوش­نویسی بخصوص در عصر صفویه، این نتیجه به­ دست می­آید که در کنار توصیه­های اهل بیت (ع) در باره خوش­نویسی و یاد کردن از برخی از اصحاب امامان (ع) و تعدادی از امامان (ع) در زمره خوش­نویسان، خوش­نویسی در قالب­های استفاده مکرر از نام­ها و القاب امامان شیعه (ع) به ویژه نام و لقب امیرالمومنین علی (ع)، دعا و توسل به اهل بیت (ع)، صلوات بر پیامبر (ص) و خاندان آن حضرت و مواردی از این قبیل، به شکل­های کتیبه نگاری، خوش­نویسی در حروف رمزی، خوش­نویسی در تصاویر، خوش­نویسی روی اشیاء، فلز و پارچه و مانند آن صورت گرفته است و اهمیت ارتباط تشیع و اهل بیت (ع) را با خوش­نویسی در عصر صفویه و آثار دوره صفوی نشان می­دهد.

نویسندگان

قاسم خانجانی

استادیار گروه تاریخ اسلام، پژوهشکده علوم اسلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • نهج البلاغه ...
  • آملی، سید حیدر (۱۳۶۸ق). جامع الاسرار و منبع الانوار، تحقیق ...
  • ابن ابی شیبه، عبدالله بن احمد (۱۴۰۹ق). المصنف فی الاحادیث ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق (۱۳۹۴). الفهرست، تحقیق رضا تجدد، ...
  • احسانی، محمدتقی (۱۳۹۱). هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران، ...
  • انوری، حسن (۱۳۹۳). فرهنگ روز سخن، تهران، انتشارات سخن ...
  • برازش، امیرحسین (۱۳۹۲)، روابط سیاسی – دیپلماتیک ایران و جهان ...
  • بروجردی، حسین (۱۴۲۲ق). تفسیر الصراط المستقیم، تحقیق غلام­رضا مولانا بروجردی، ...
  • پات، فریبا و سید احمدرضا خضری و مهرانگیز مظاهری (۱۳۹۰). ...
  • تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد (۱۴۱۰ق). غرر الحکم و ...
  • تولستوی، لئون (۱۳۵۰). هنر چیست؟، ترجمه کاوه دهگان، تهران، انتشارات ...
  • جبوری، یحیی وهیب (۱۹۹۵م). الخط والکتابه فی الحضاره العربیه، بیروت، ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن (۱۴۱۴ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل ...
  • حکمت مهر، محمد مهدی (۱۳۹۷). زیبایی شناسی هگل و حکمت ...
  • خلیل فراهیدی، ابن احمد (۱۴۱۰ق). العین، تحقیق مهدی مخزومی و ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۳). لغت نامه، دوره جدید، تهران، دانشگاه ...
  • ذهبی، محمد بن احمد (۱۴۱۰ق). تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام ...
  • ربیعی، هادی(زیر نظر) (۱۳۹۶). مجموعه هنر در تمدن اسلامی مبانی ...
  • روح­فر، زهره (۱۳۸۹). نگاهی بر پارچه بافی دوران اسلامی، تهران، ...
  • زرکلی، خیر الدین (۱۹۹۲م). الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین ...
  • سعدآبادی، پریسا و علی اکبر جعفری و شهاب شهیدانی (۱۳۹۵). ...
  • سقایی، سارا و حسین بهروزی پور (۱۳۹۶). «نقش کتیبه نگاری ...
  • سمسار، محمد حسن (۱۳۹۸). «مدخل خوش­نویسی »، ج ۲۳، دائره ...
  • سوچک، پریسیلا، (۱۳۸۶). «خوش­نویسی در اوایل دوره صفویه»، ترجمه ولی ...
  • سیوری، راجر، (۱۳۸۲). ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران، ...
  • سیوطی، جلال الدین (بی تا). الدر المنثور، بیروت، دار المعرفه ...
  • شایسته­فر، مهناز (۱۳۸۴). هنر شیعی، عناصر هنر شیعی در نگارگری ...
  • الشربینی، محمد (۱۹۵۸م). مغنی المحتاج، بیروت، دار احیاء التراث العربی ...
  • شهیدانی، شهاب (۱۳۹۷). «ملاحظاتی چند در دانش کتیبه نگاری و ...
  • شیمل، آن ماری (۱۳۶۸). خوش­نویسی و فرهنگ اسلامی، ترجمه اسدالله ...
  • صالحی، نصرالله (۱۳۹۴)، تاریخ روابط ایران و عثمانی در عصر ...
  • صفری، کورش، (۱۳۸۵). آشنایی با نظام­های نوشتاری، تهران، نشر پژواک ...
  • صفی پور، علی اکبر و منصور طبیعی (۱۳۹۰). «نقش سلسله ...
  • طالب­­پور، فریده، (۱۳۹۷). پارچه و پارچه بافی در تمدن اسلامی، ...
  • عموئیان، فروغ و دیگران (۱۳۹۹). «مضامین شیعی در کاسه­های فلزی ...
  • عوض، محمد مونس احمد (۱۳۸۵). گستره تمدن اسلامی در قرون ...
  • غفاری، ابوالحسن (۱۳۹۷). فلسفه هنر و زیبایی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ ...
  • قرطبی، محمد بن احمد (۱۴۰۵ق). الجامع لاحکام القرآن، تحقیق احمد ...
  • قلی­زاده، حیدر و فرهاد محمدی (۱۳۹۷). «مفهوم شناسی واژه هنر ...
  • کاوسی ولی الله و دیگران (۱۳۹۳). خوش­نویسی، تهران، نشر مرجع ...
  • کورانی، علی (۱۴۲۶ق). جواهر التاریخ، قم، انتشارات دارالهدی ...
  • مجلسی، محمد باقر(۱۴۰۳ق). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار ...
  • میر داماد، محمد باقر حسینی استرآبادی (۱۴۲۲ق). الرواشح السماویه، تحقیق ...
  • منشی قمی، قاضی میر احمد (۱۳۵۲). گلستان هنر، تصحیح احمد ...
  • نجفیان، آرزو و دیگران، (۱۳۹۰). «مدخل خط» ج ۱۵، دانشنامه ...
  • نصر، حسین (۱۳۸۹). هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، ...
  • نوری، میرزا حسین (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، ...
  • وات، مونتگومری (۱۳۷۸). تاثیر اسلام بر اروپای قرون وسطی، ترجمه ...
  • هاگدورن، آنت و توربرت ولف (۱۳۹۴). هنر اسلامی، ترجمه صادق ...
  • خطاطی در هنر اسلامیhttps://fa.wikifeqh.ir، بازدید، ۹/۱۲/۱۴۰۰ ...
  • نمایش کامل مراجع