نسرین علوی نیا - استاد دانشگاه آزاد اسلامی داراب
بی بی فخری رسولی شورکی - استاد حوزه علمیه حضرت زهرا (س) میبد

پیرامون آیه ذی القربی در بین شیعه و اهل سنت دیدگاههای مختلفی وجود دارد وجوه اشتراکی که با استناد به روایات و شان نزول آیات در کتب تفسیری هر دو فرقه بدست می آید اما وجوه اختلافاتی نیز وجود دارد که باعث از بین رفتن حق رسالت و نقض در و ولایت ائمه معصومین گردیده است. شیعه در تعیین مصداق ذی القربی متفق القول به نتیجه ای جز اهل بیت عصمت و طهارت نرسیده است و برای استدلال خود به مباحث لغوی آیات و همچنین استناد به دیگر آیات و روایات متواتر پیامبر و ائمه معصومین توجه ویژه داشته است. در بیان مفهوم و مصداق ذی القربی اکثر اهل سنت با روایات فراوان آن را در چهار نفر خاص منحصر دانسته اند یعنی آنان را و حسن و حسین علیهم السلام نسبت داده.اند عده ای مصادیق دیگری را بیان کردهاند که منظور انصار نه قریش، یا مودت اقربای خود و یا تقرب به خدا دانسته اند که با اندک توجهی به ذکر ذی القربی در کل قرآن میتوان به واقعیت معنای خویشاوندان نزدیک رسید. از مفهوم کلمه ذی القربی و قرار گرفتن آنها در کنار پیغمبر نه تنها محبت آنان بلکه اثبات امری برجسته جز ولایت و امامت حکومت اسلامی نیست که توسط مفسرین اهل سنت بیان نشده است.

ذی القربی، ولایت، امامت، تفسیر.