مقاله علمی – پژوهشی: ارزیابی جریان زیست محیطی رودخانه با روش های هیدرولوژیک و اکوهیدرولوژیک به منظور حفاظت از اکوسیستم آبی و آبزیان

بقاء و ادامه حیات آبزیان و زیستگاه های طبیعی نیازمند حفظ رودخانه ها به عنوان مهم ترین اکوسیستم هایی آبی می باشند. در سال های اخیر، تغییرات آب وهوایی، سدسازی، صید بی رویه و آلودگی آب، جریان رودخانه ها، اکوسیستم های آبی و ماهیان را که شاخص های زیستی محسوب می شوند، در معرض خطر نابودی قرار داده است. در سراسر دنیا از روش های هیدرولوژیک متنوعی در راستای بهبود محیط اکولوژیک، حفظ رژیم طبیعی جریان و محافظت از تنوع بیولوژیک اکوسیستم ها استفاده می شود. در این مطالعه از روش های هیدرولوژیک و اکوهیدرولوژیک (ABF، Tennant، Arkansas، Tessman و FDC Shifting) در برآورد جریان زیست محیطی رودخانه دره رود استان اردبیل در ایستگاه هیدرومتری مشیران براساس دوره آماری ۳۰ ساله، استفاده شد. میانگین جریان زیست محیطی در روش جریان پایه آبزیان و روش تنانت به ترتیب برابر با ۵۱/۱ و ۶۳/۱ مترمکعب بر ثانیه بدست آمد که به دلیل عدم در نظر گرفتن تغییرات فصلی و تغییرات شدید جریان ماهانه بدون اصلاح، رویکردهای مناسبی نمی باشند. روش انتقال منحنی تداوم جریان با میانگین جریان زیست محیطی ۶۷/۳ مترمکعب بر ثانیه به علت در نظر گرفتن کلاس مدیریت زیستی مطابق با شرایط منطقه نسبت به سایر روش ها ارجحیت نشان داد. همچنین نتایج نشان داد، در شرایط کمبود اطلاعات اکولوژیک کامل، شاخص های هیدرولوژیک و کلاس های زیست محیطی در روش انتقال منحنی تداوم جریان، می توانند برای برآورد حقابه زیست محیطی مورد استفاده قرار بگیرند.

کلیدواژه ها:

Aquatic ecosystem ، Ecohydrological method ، Hydrological method ، Environmental flow ، Darreh-Rood River ، اکوسیستم آبی ، روش اکوهیدرولوژیک ، روش هیدرولوژیک ، جریان زیست محیطی ، رودخانه دره رود