مطالعه تنوع ژنتیک پیش مولدین ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) پرورشی مزارع منتخب استان آذربایجان غربی با استفاده از روش ریزماهواره

با توجه به اهمیت ارزیابی تنوع و ساختار ژنتیک جمعیت در مدیریت و انتخاب کارا ترین مولدین برای تکثیر، تنوع ژنتیک پیش­مولدین ماهی قزل­آلای رنگین­کمان (Oncorhynchus mykiss) پرورشی مزارع منتخب استان آذربایجان غربی (۱، ۲ و ۳) با استفاده از هفت جفت آغازگر ریز­ماهواره مورد مطالعه قرار گرفت. بدین ­منظور از ۵۰ عدد پیش ­مولد هر مزرعه نمونه ­برداری و DNA ژنومی با استفاده از روش استات آمونیوم استخراج گردید. برای مشاهده آلل­ها و تعیین اندازه آنها از الکتروفورز عمودی ژل پلی­اکریل­آمید ۶% و رنگ­آمیزی نیترات نقره استفاده شد. محاسبات مربوطه با استفاده از نرم­افزارهای Excel،INTAS GEL DOC  و Pop Gene صورت پذیرفت. بر اساس نتایج، بیشترین تعداد آلل واقعی (۷۱/۷) و مقدار هتروزایگوسیتی مشاهده شده (۱۲/۰±۴۶/۰) در ماهیان مزرعه (۳) و کمترین تعداد آلل واقعی (۰۱/۰±۲۹/۵) و مقدار هتروزایگوسیتی مشاهده شده (۰۸/۰±۳۴/۰) در ماهیان مزرعه (۲) مشاهده شد. بیشترین میزان فاصله ژنتیک (۰۷/۰) و کمترین میزان شباهت ژنتیک (۹۳/۰) بین ماهیان مزارع (۳ و ۲) و کمترین میزان فاصله ژنتیک (۰۲/۰) و بیشترین میزان شباهت ژنتیک (۹۸/۰) بین ماهیان مزارع (۲ و ۱) محاسبه شد. بیشترین مقدار تمایز ژنتیک (۰۷۷/۰) بین ماهیان مزارع (۳ و ۱) و کمترین مقدار آن ( ۰۳۴/۰) بین ماهیان مزارع (۲ و ۱) به­دست آمد. نتایج آنالیز واریانس مولکولی نشان­دهنده ی وجود اختلاف تنوع ژنتیک معنی­دار بین ماهیان مزارع مورد مطالعه بود (۰۰۱/۰p<). نتایج حاصل از آزمون FST نشان داد که تمایز ژنتیک بین جمعیت­های پرورشی موجود در این مطالعه در سطح متوسطی قرار داشت که بیانگر جابجایی مولدین بین جمعیت­های مختلف در گذشته­ نزدیک یا استفاده از یک جمعیت مرجع و مولدین با ذخیره­ ژنی مشابه در یک دوره­ تکثیر مشخص در بین مزارع مورد مطالعه می­باشد. یافته­های این مطالعه بیان می­کند که احتمالا اختلاط بالای جمعیت­ها با یکدیگر و عواملی چون به­گزینی و سیاست­های جاری هر مزرعه منجر به کاهش تنوع ژنتیک و تمایز بین جمعیت­ها شده است. نتایج این مطالعه می­تواند در راستای مدیریت ذخایر پرورشی و برنامه­های اصلاح­نژادی این گونه­ مهم تجاری مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Genetic diversity ، Rainbow trout ، Selected farms ، West Azerbaijan Province ، Microsatellite ، تنوع ژنتیک ، قزل آلای رنگین کمان ، مزارع منتخب ، استان آذربایجان غربی ، ریز ماهواره