سمیه شوکتی مقرب - دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه شیراز
علیرضا خرمایی - دانشیار زبان شناسی، دانشگاه شیراز
امیرسعید مولودی - استادیار زبان شناسی، دانشگاه شیراز
محمدرضا تاجیک - دانشیار علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

پژوهش پیش رو می کوشد تا با استفاده از رهیافت تحلیل نقادانه- شناختی گفتمان، به تحلیل متن اولین سخنرانی سه تن از روسای متاخر جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بپردازد. سعی بر آن است تا با اتکاء بر روابط مجازآفرین، چگونگی خصومت سازی ها در گفتمان هر یک از روسای جمهور به تصویر کشیده شود. پرسش اصلی این است که مسئله هویت و به تبع آن غیریت در بافت سخنرانی روسای جمهوری اسلامی ایران چگونه در مجمع عمومی مفصل بندی شده و براساس چه مولفه ها و نشانه هایی در سطح روابط مجازآفرین قابل بازنمایی است. مبنای نظری این پژوهش عبارت است از رویکرد هارت (۲۰۱۱) در قبال تحلیل گفتمان که مبتنی بر زبان شناسی شناختی است، نظریه گفتمان لاکلا و موف (۲۰۰۱) و نظام مفهوم سازی مجاز با تاکید بر چارچوب نظری ردن و کووچش (۱۹۹۹). یافته ها بیانگر آن است که هریک از روسای جمهور ایران با کاربست روابط مجازآفرین محمل هایی را پیش زمینه سازی می کنند که هم جنبه هایی از هویت برون گروه را به صورت منفی برجسته سازی می کنند و هم از خصومت سازی آشکار با دگرها اجتناب می کنند. همچنین، هر سه گفتمان روابط مجازآفرین نسبتا مشابهی را برای خصومت سازی به کار می برند که این امر بیانگر ریشه های مشترک این گفتمان ها به مثابه خرده گفتمان هایی از ابرگفتمان انقلاب اسلامی است.

تحلیل نقادانه-شناختی گفتمان, مجاز, خود و دیگری, اولین سخنرانی سه رئیس جمهوری اسلامی ایران, مجمع عمومی سازمان ملل متحد, قدرت های جهانی و تروریسم