نگاه اجتماعی - شناختی به مقوله مرگ در زبان عامیانه فارسی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه زبان شناسی اجتماعی، دوره: 4، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_SOCG-4-3_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 381
نویسندگان
دانشیار زبانشناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
دانشآموخته کارشناسیارشد زبانشناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
چکیده
زبانشناسی اجتماعی - شناختی شاخهای میانرشتهای است که با تلفیق آموزههای دو حوزه تشکیلدهنده آن سعی در توصیف شناختی تنوعات زبان در جامعه دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی و توصیف شناختی استعارههای مفهومی حوزه معنایی مرگ در بافت اجتماعی و کلام عامیانه است. دادهها مجموعهای است شامل ۳۳۲ نمونه زبانی (واژه، عبارت و جمله) که از میان ضربالمثلها، رقعههای ترحیم و سنگقبرنوشتههای حاوی استعاره مفهومی حوزه معنایی مرگ انتخاب شده و سپس بهلحاظ شیوه مفهومسازی و نیز حوزههای مبدا بهکاررفته مورد بررسی قرار گرفته است. دادهها نشان میدهند که مفهومسازی مرگ عمدتا با مفاهیم جان بخشی، جهت، فاصله، هستی، تخریب و اسارت صورت میگیرد. در میان حوزههای مفهومی یادشده، مفاهیم جان بخشی و تخریب نگاهی واحد و بدبینانه به مرگ را نشان میدهند، درحالی که در سایر حوزههای مبدا هر دو طیف معنایی (مثبت و منفی) به کار میرود، که بیانگر ماهیت دوگانه مرگ در اذهان عامه مردم است. در استعارههای جان بخشی هر دو عامل کنشگر و کنشپذیر از مفهوم اولیه خود دور شده، با حوزههای مبدا مختلف مفهومسازی می شوند. به علاوه، رقعههای ترحیم در مقایسه با سنگ قبرنوشتهها نگاهی خوش بینانهتر و عرفانیتر به مقوله مرگ دارند. یافتههای این پژوهش دوگانگی ها و ابعاد مثبت و منفی نگرش حاکم بر مقوله مرگ را در بین عامه مردم نشان می دهد.کلیدواژه ها
استعاره مفهومی, فرهنگ شفاهی عامیانه, زبان شناسی اجتماعی - شناختی, حوزه معنایی مرگاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.