فرزاد گودرزی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
حمیدرضا ذوالفقاریه - عضو هیات علمی پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، صنعتی و پزشکی هسته ای کرج

نگهداری سیب زمینی پس از برداشت با مشکلات عمده ای همراه است.  تقریبا ۳۰ درصد محصول تولیدی کشور طی چند ماه نگهداری از بین می رود.  استفاده از نگهدارنده های شیمیایی نه تنها به نگهداری مناسب محصول در انبار کمک نمی کند، بلکه اثراتجانبی نامطلوبی را نیز به دنبال دارند.  در این مطالعه اثر پرتو بتا بر نگهداری غده های سیب زمینی بررسی شده است.  غده های سیب زمینی رقم آگریا با دوزهای ۳۰ تا۱۵۰ گری تیمار و همراه با غده های شاهد به مدت ۷ ماه در انبار سنتی نگهداری شدند.  غده ها ۱، ۴، و ۸ هفته پس از برداشت پرتودهی شدند.  برخی عوامل کیفی سیب زمینی از جمله درصد رطوبت، مقدار قند احیا (کاهیده)، میزان تیرگی غده پوست گیری شده، و درصد جوانه زنی غده­ها هر ۵/۱ ماه یک بار اندازه گیری شد.  بر اساس نتایج به دست آمده، پرتودهی غده ها با دوز ۱۲۰ گری تجمع قند احیا (کاهیده)، درصد جوانه زنی، تیرگی بافت پوست گیری شده، و افت رطوبت را به شکل معنی داری (درسطح ۵ درصد) بهتر از دیگر تیمارها کاهش می دهد.  همچنین زمان پرتودهی اثر معنی داری بر پارامترهای فوق دارد بدین معنی که بهترین نتیجه هنگامی به دست می آید که فرایند پرتودهی غده ها حداکثر تا ۱ ماه پس از برداشت باشد.  با افزایش زمان انبارداری غده ها از میزان رطوبت آنها کاسته و بر میزان قند احیا (کاهیده) و درصد جوانه زنی غده ها افزوده می شود.  هیچ­یک از دوزهای پرتو بتا برای پرتودهی غده های بذری سیب زمینی قابل توصیه نیست.  اجرای این روش می تواند ضایعات سیب زمینی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

Beta beam, irradiation, Potato, quality, Storage