یعقوب دین پژوه
علیرضا شریفی

به منظور تحلیل حساسیت تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ETo) به تغییرات هر یک از پارامترهای هواشناسی در دو ایستگاه هواشناسی سنندج و سبزوار از داده­های ماهانه­ هواشناسی در دوره­ آماری ۲۰۰۵-۱۹۶۱ استفاده شد. ابتدا میزان ETo در هر ماه و ایستگاه با استفاده از روش فائو- پنمن- مانتیث برآورد شد. سپس مقدار هر یک از پارامترهای هواشناسی شامل میانگین درجه حرارت هوا، سرعت باد، فشار بخار واقعی هوا و تابش خالص در دامنه­ ۲۰± درصد تغییر داده شدند و میزان تغییر در ETo محاسبه گردید. این تغییر هم به صورت انفرادی برای یکایک پارامترها و هم به صورت ترکیبی انجام شد. نتایج نشان داد که در هر دو ایستگاه، هم در مقیاس سالانه و هم در مقیاس ماهانه، بیشترین حساسیت ETo مربوط به پارامتر Tmean می­باشد. در حالی­که کمترین حساسیت در هر دو ایستگاه، در مقیاس سالانه و ماهانه، نسبت به پارامتر فشار واقعی بخار هوا (ea) است. در ایستگاه­های سنندج و سبزوار و در مقیاس سالانه، افزایش ۲۰ درصد در مقدار متوسط Tmean به ترتیب موجب افزایش ۲۳/۱۱ و ۶۸/۱۲ درصد در ETo شد. در این دو ایستگاه و در مقیاس زمانی مذکور، ۲۰ درصد افزایش در میانگین ea موجب کاهش ETo به اندازه ۲۹/۳ (در سنندج) و ۵۳/۳ درصد (در سبزوار) گردید. در مقیاس ماهانه نیز همواره سنندج در مقایسه با سبزوار حساسیت کمتری در مقابل تغییرات پارامترهای هواشناسی روی ETo نشان داد. در حالت کلی می­توان نتیجه گرفت که در دو ایستگاه مورد مطالعه میانگین درجه حرارت هوا بیشترین حساسیت را روی ETo داشت.

پارامترهای هواشناسی, تبخیر و تعرق مرجع, تحلیل حساسیت, سبزوار, سنندج