اثر شور و غرقاب شدن خاک بر غلظت برخی عناصر پرمصرف و سدیم در بخش هوایی ذرت

شوری و غرقاب از تنش­های غیرزیستی مهم محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان در دنیا می­باشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی ذرت علوفه­ای (Zea mays L.) رقم سینگل کراس ۷۰۴ در شرایط گلخانه­ای مطالعه گردید. آزمایش به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با فاکتورهای مدت غرقاب در پنج سطح (۰، ۲، ۴، ۸ و ۲۰ روز) و شوری عصاره اشباع خاک در چهار سطح (۱۱/۰، ۲، ۴ و ۸ دسی­زیمنس بر متر) و در سه تکرار انجام شد. برای بستر رشد گیاه از یک خاک شن لومی و برای ایجاد سطوح شوری در آن از نمک کلرید سدیم استفاده گردید. فاکتورهای شوری و غرقاب به­طور هم­زمان و از مرحله پنج برگی گیاه به بعد اعمال گردید. گیاهان ۶۰ روز پس از کاشت برداشت و غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی آن ها به روش خشک­سوزانی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری غلظت پتاسیم، کلسیم و منیزیم بخش ­هوایی به­طور معنی­داری کاهش ولی غلظت سدیم بخش هوایی به­­طور معنی­داری افزایش یافت. با افزایش مدت غرقاب شدن خاک، غلظت کلسیم بخش هوایی به­طور معنی­داری کاهش در حالی­که غلظت سدیم، پتاسیم و منیزیم بخش هوایی به­طور معنی­داری افزایش یافت. با این حال، اثر شوری بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی ذرت علوفه­ای به مدت غرقاب شدن خاک بستگی داشت. غلظت پتاسیم، منیزیم و کلسیم در بخش هوایی ذرت به­ترتیب ۷۲/۳، ۱۷/۳ و ۶۹/۱ برابر بیشتر از ریشه بود در حالی که غلظت سدیم در ریشه ۵۲/۱ برابر بیشتر از بخش هوایی بود. نتایج نشان داد که حتی دوره­های کوتاه غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی ذرت علوفه­ای در شرایط شور و غیرشور اثرهای طولانی­مدت داشت.

کلیدواژه ها:

تنش ، ذرت ، شوری ، عناصر پرمصرف ، غرقاب