تحلیل روند بارندگی نیمه شمالی کشور در نیم قرن اخیر

بارش یکی از مولفه های مهم چرخه هیدرولوژی است که مقدار و شدت آن در مقیاسهای مکانی و زمانی مختلفتغییر میکند. دانشمندان بر این باورند که تغییر در غلظت گازهای گلخانهای ناشی از مصرف سوختهای فسیلی منجر بهتغییرات شدید در برخی از اجزای چرخه هیدرولوژی و از جمله بارش در نقاط مختلف جهان شده است. ازاین رو درمطالعه حاضر روند بارشهای ماهانه، فصلی و سالانه نیمه شمالی ایران با استفاده از آزمون ناپارامتری من- کندال- موردبررسی قرار گرفت. دادههای مورداستفاده شامل اطلاعات بارش ۱۸ ایستگاه سینوپتیک، در دوره آماری ۲۰۱۰۱۹۶۱ میباشند. بهمنظور تعیین نرخ تغییرات بارش، از روش تخمینگر شیب سن استفاده شد. نتایج نشان داد که درمقیاس سالانه، هشت ایستگاه ( ۴۴ درصد ایستگاهها) از ۱۸ ایستگاه موردبررسی، روند کاهشی معنی دار، شش ایستگاهروند کاهشی غیر معنیدار و فقط چهار ایستگاه (ایستگاههای بابلسر، قزوین، سبزوار و تهران) افزایش غیر معنیدار دربارش را تجربه کردهاند. بیشترین نرخ کاهش بارندگی در مقیاس سالانه در ایستگاه سینوپتیک گرگان با شیب روند۱ برابر تعداد ماهها با روند / -۴/۱۹۲ اتفاق افتاده است. در مقیاس ماهانه، تعداد ماهها با روند کاهشی، ۳ (mm year-۱)افزایشی بود. برای سریهای فصلی نیز شرایطی مشابه با مقیاس ماهانه رخ داده و غالب مناطق روند کاهشی داشتند .به طورکلی نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که روند کاهشی بارش در منطقه شمالغرب ایران نسبت به مناطقمرکزی و شرقی شدیدتر بوده است.

کلیدواژه ها:

آزمون من- کندال ، بارش ، خودهمبستگی ، روند ، شیب سن