بررسی تغییرات ناگهانی و الگوی تغییرات دوره ای تبخیر و تعرق مرجع ایران با تحلیل موجک و آزمون t متحرک

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 26، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-26-3_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکرم سیفی

۱ - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان

حسین ریاحی مدوار

۲- استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان

چکیده

تحلیل تغییرات زمانی و مکانی تبخیر و تعرق مرجع (ETo)، امکان شناخت تغییرات آب و هوایی و تاثیر آن روی نیازهای آبی را فراهم می کند. در این مطالعه به تحلیل ETo ماهانه در ۱۹ ایستگاه هواشناسی در اقلیم­های متفاوت با دوره آماری یکسان ۴۲ ساله، طی سال های ۲۰۰۳-۱۹۶۱ پرداخته شد. سری های زمانی سالانه ETo به­روش استاندارد پنمن- مانتیث- فائو (FAO-۵۶ PM) تولید شدند و با استفاده از روش های آزمون t متحرک و موجک مورلت به­ترتیب به تحلیل تغییرات ناگهانی و بررسی دوره تکرارپذیری در مجموعه داده های ETo پرداخته شد. نقشه های توزیع مکانی ماهانه و سالانه ETo در کل کشور بر اساس روش IDW تولید گردیدند. بر اساس نتایج آزمون t متحرک در سری زمانی ETo میانگین کل کشوری در طی سال­های ۱۹۸۱، ۱۹۸۲، ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ تغییر ناگهانی در روند سری زمانی رخ داده است و این سال­ها مطابق با روند کلی ETo مشاهده شده است. بر اساس نتایج آزمون t متحرک در ایستگاه های منفرد نیز ملاحظه شد در اغلب ایستگاه­های واقع در اقلیم خشک و نیمه­خشک بیشینه تغییرات ناگهانی، در محدوده سال­های بین ۱۹۸۶-۱۹۷۶ اتفاق افتاده است. بیشینه تغییرات ناگهانی مربوط به ایستگاه خرم­آباد واقع در اقلیم نیمه­خشک است که در آن ۲۱ تغییر ناگهانی اتفاق افتاده و کمینه تغییرات مربوط به ایستگاه­های اصفهان، بیرجند و تهران واقع در اقلیم خشک با سه تغییر ناگهانی است. رویکرد ارائه شده در تحقیق حاضر قابلیت گسترش به مطالعات سری­های زمانی هیدرولوژیکی، خشکسالی و منابع آبی برای استنتاج روند تغییرات ناگهانی و الگوهای دوره­ای و پایش تکرارپذیری آنها را داراست.

کلیدواژه ها

تبخیر و تعرق, تغییرات ناگهانی و دوره ای, توزیع مکانی, روند, سری زمانی, وزن دهی عکس فاصله

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.