لادن حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان
حسین بیات - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان
گلناز ابراهیم زاده - دانشجوی پیشین کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان

دامنه رطوبتی با کمترین محدودیت (LLWR) از خصوصیات مهم خاک و شناسه­ای مناسب برای بررسی ساختمان خاک بوده که اندازه­گیری آن مشکل، وقت­گیر و پرهزینه است. مقاومت به تراکم خاک از جمله شاخص­­های نشان­دهنده مواد آلی، بافت، ساختمان و سایر خصوصیات خاک می­باشد که کنترل­کننده تراکم و مولفه­های آن وLLWR  می باشند. بنابراین بین LLWR و منحنی تراکم همبستگی وجود دارد، که تاکنون بررسی نشده است. اندازه­گیری منحنی تراکم محصور به­طور نسبی سریع و ساده است، بنابراین می­توان از پارامترهای آن برای برآورد LLWR استفاده کرد. در این تحقیق ۲۴ نمونه خاک دست­خورده و دست­نخورده از استان آذربایجان غربی جمع­آوری و منحنی های نگهداری آب خاک، منحنی­های مشخصه مقاومت خاک و تراکم محصور آن­ها تعیین شدند. از بین مشخصه های خاک، نسبت سیلت به شن و مقادیر رس، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه­ها و پارامترهای تراکم محصور برای برآوردLLWR  استفاده گردید. توانایی هریک از متغیرهای ورودی از جمله خصوصیات تراکم محصور، در بهبود تخمین  LLWRبه کمک مدل­های رگرسیونی ارزیابی شد. استفاده از پارامترهای تراکم محصور سبب بهبود تخمین LLWR گردید، چرا که بسیاری از ویژگی­های موثر بر تراکم محصور همان ویژگی­های تعیین کنندهLLWR  می باشند. مقادیر ضریب بهبود نسبی (RI) محاسبه شده برای توابع انتقالی خاک (PTF)ها در مکش ۶۰ سانتی­متر برای PTF۲،  PTF۵و PTF۷ به ترتیب ۵/۱۱، ۷/۱۹ و ۵۳/۲۸ درصد بود که نشان داد استفاده از خصوصیات منحنی تراکم محصور و سایر ویژگی ها به عنوان برآوردگر موجب بهبود قابل توجه تخمین ها شد. بنابراین می­توان LLWR را با دقت قابل قبولی (۵۴/۰=R۲) با استفاده از پارامترهای منحنی تراکم تخمین زد.

تخمین, تراکم محصور, توابع انتقالی, دامنه رطوبتی با کمترین محدودیت, رطوبت خاک