تحلیل جریان در عرض رودخانه به روش اجزاء محدود

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-26-4_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 200
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالرضا ظهیری

استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

رودخانه­های آبرفتی غالبا دارای دشت­های سیلابی عریضی می­باشند که در انتقال سیل، بهبود شرایط زیست­گاه رودخانه، حاصل­خیزی اراضی ساحلی و نیز رونق فعالیت­های کشاورزی و تفریحی نقش مهمی دارند. برای محاسبه دبی جریان سیل در مجرای اصلی و دشت­های سیلابی و نیز شناسایی نقاط فرسایش­پذیر رودخانه، تعیین توزیع عرضی سرعت جریان و تنش برشی مرزی دارای اهمیت زیادی است. این­در­حالی است که در شرایط سیل، اندازه­گیری پروفیل عرضی سرعت جریان و به­ویژه تنش برشی نیازمند تجهیزات پیشرفته و گران­قیمت است. بنابراین، استفاده از مدل­های ریاضی شبه­دوبعدی مبتنی بر حل معادلات پیوستگی و اندازه حرکت جریان به­عنوان راه­کاری مناسب در طرح­های مهندسی رودخانه جایگاه ارزشمندی پیدا نموده است. در این مقاله با حل عددی مدل ریاضی شبه­دوبعدی شیونو و نایت به­کمک روش اجزاء محدود، ابتدا توزیع عرضی سرعت در رودخانه میناب (ایستگاه برنطین) با استفاده از داده­های صحرایی واسنجی شد. بیشینه خطای مدل در برآورد دبی جریان سیلاب حدود ۱۳ درصد به­دست آمد. سپس توزیع عرضی تنش برشی برای سیلاب سال ۱۳۷۴ شبیه­سازی شده و به­کمک آن تغییرات هندسه مقطع عرضی رودخانه تحلیل شد. نتایج این تحقیق نشان داد که وضعیت فرسایش و رسوب­گذاری در عرض رودخانه بر اساس تنش­های برشی به­دست آمده از مدل ریاضی به واقعیت بسیار نزدیک می­باشد.

کلیدواژه ها

توزیع عرضی تنش برشی مرزی, توزیع عرضی سرعت, رودخانه میناب, روش اجزاء محدود, مدل شبه دوبعدی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.