بررسی اثر بار رسوب و بافت خاک بر خصوصیات هیدرولیکی جریان در فرسایش شیاری شبیه سازی شده

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 29، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-29-3_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 167
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسرین صادقیان

دانشجوی دکتری گروه علوم خاک دانشگاه زنجان، زنجان

علیرضا واعظی

استاد گروه علوم خاک دانشگاه زنجان، زنجان

ابواالفضل مجنونی هریس

دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز، تبریز

چکیده

شیارها به­عنوان منبع و محل تولید و انتقال رواناب و رسوب روی دامنه­ها می­باشند. خصوصیات جریان در شیارها می­تواند تحت­تاثیر نوع و میزان مواد همراه باشد. آگاهی از فرآیند توسعه شیار­ها مستلزم شناخت خصوصیات هیدرولیکی جریان در شیارها می­باشد. این پژوهش به­منظور بررسی اثرات بار رسوب بر خصوصیات هیدرولیکی جریان در شیارها انجام گرفت. آزمایش در فلومی به ابعاد ۳/۰× ۴/۰ ×۴ متر در شیب۱۰درصد در خاک­های با بافت­ لوم، شن لومی  و لوم رس شنی  تحت بارش با شدت ۹۰ میلی­متر بر ساعت در چهار تکرار انجام شد. عدد رینولدز، عدد فرود، ضریب اصطکاک دارسی-ویسباخ، عمق جریان، تنش برشی و قدرت جریان طی فرآیند فرسایش شیاری مشخص شدند. نتایج نشان داد که ضریب اصطکاک دارسی-ویسباخ با افزایش باررسوب افزایش یافت. عدد فرود با افزایش بار رسوب به دلیل کاهش چشمگیر سرعت جریان کاهش یافت. تنش و قدرت برشی و عمق جریان نیز با افزایش بار رسوب افزایش داشتند. عمق جریان با افزایش بار رسوب بیشتر شد و در خاک لوم از ۰۴۱/۰ تا ۱ میلی­متر و در خاک شن لومی از ۰۷/۰ تا ۳/۱ میلی­متر و در خاک لوم رس شنی از ۰۶/۰ تا ۷/۰ میلی­متر بود. ضریب تبیین بین بار رسوب و تمام خصوصیات هیدرولیکی برای دو خاک لوم و شن لومی بالاتر از ۹۰ درصد  ارزیابی شد ولی برای خاک لوم رس شنی حدود ۶۰ درصد بود. به طور کلی این پژوهش نشان داد که برهم­کنشی معنی­دار بین بار رسوب و خصوصیات هیدرولیکی جریان در شیار­ها برقرار است.

کلیدواژه ها

بار رسوب, فرسایش شیاری, هیدرولیک جریان شیاری, رواناب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.