زهرا نیک روی - Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran
رمضان حسن زاده - Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran
شعبان حیدری - Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran

مقدمه: دیابت بیماری مزمنی است که زندگی افراد مبتلا را به شکل گسترده ای تحت تاثیر قرار می­دهد و تبعیت درمانی و کیفیت زندگی از مولفه­های مهم در مدیریت موفق روند این بیماری است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی اثر بخشی درمان شناختی رفتاری بر پیروی از دستورات پزشک و کیفیت زندگی در بیماران دیابتی نوع دوم بیمارستان شهدای زیرآب انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه­ بیماران دیابتی مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان شهدای زیرآب سوادکوه در سال ۱۳۹۹ بود. تعداد ۳۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه­های آزمایش و گروه کنترل جایگزین شدند.  گروه آزمایش تحت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه­ای درمان شناختی رفتاری قرار گرفت و برای گروه کنترل اقدامی صورت نگرفت. ابزار جمع­­آوری داده­ها شامل پرسشنامه کیفیت زندگی و مقیاس پیروی کلی بود. یافته­ ها: نتایج نشان دهنده این است که با کنترل نمرات پیش­آزمون، اثر گروه بر نمره پس­­آزمون متغیر پیروی کلی (۰۰۱/۰, P= ۷۳/۵۶F=) و کیفیت زندگی (۰۷/۰=لامبدای ویکلز،۰۰۱/۰, p<۵۹/۲۱= F) معنادار است. درمان شناختی رفتاری موجب افزایش معنادار نمرات متغیر پیروی کلی و کیفیت زندگی در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل شده است. نتیجه­ گیری: طبق نتایج درمان شناختی رفتاری می­تواند به بیماران مزمن برای افزایش پیروی از دستورات پزشک و کیفیت زندگی کمک کند و بنابراین مداخلات روانشناسی می­توانند از این طریق به بهبود وضعیت جسمی و روانی بیماران کمک کنند.

Cognitive Behavioral Therapy, Quality of Life, Diabetes, Adherence, درمان شناختی رفتاری, کیفیت زندگی, دیابت, پیروی