توسعه مدل هیبریدی شبکه عصبی- فازی و الگوریتم شکار شاهین هریس جهت پیش بینی جریان ماهانه ورودی به مخازن سدها
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه محیط زیست و مهندسی آب، دوره: 8، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JEWE-8-4_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 150
نویسندگان
دانشجوی دکترا، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.
چکیده
امروزه مدل های یادگیری ماشین با تکیه بر استخراج الگوی بین داده ها قادر به پیش بینی مناسب سری های زمانی هستند. در این پژوهش از شبکه عصبی- فازی (ANFIS) برای پیش بینی جریان ورودی به مخزن سد مهاباد در شمال غرب ایران استفاده گردید. همچنین از الگوریتم بهینه سازی جدید شکار شاهین هریس (HHO) برای بهبود ساختار ANFIS بهره برده شد. از داده های هواشناسی مانند بارش ماهانه، دمای ماهانه و جریان ورودی به مخزن یک تا سه ماه قبل به عنوان پارامترهای ورودی و در ۶ الگوی مختلف ورودی استفاده شد. حدود ۷۰% داده ها برای آموزش مدل ها و ۳۰% برای آزمون آن ها در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مدل ANFIS از دقت خوبی در داده های آموزش برخوردار است اما برای داده های آزمون از دقت آن بسیار کاسته می شود. توسعه مدل HHO-ANFIS موجب بهبود دقت پیش بینی شد. در بین الگوهای ورودی، الگویی که شامل تمام پارامترهای ورودی بود (P۶) دارای بیشترین دقت پیش بینی بود. در این الگو مقادیر جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین خطای مطلق (MAE) به همراه ضریب ناش ساتکلیف (NSE) برای داده های آزمون به ترتیب برابر MCM ۹/۳، MCM ۴۱/۲ و ۸۶/۰ بود. با توجه به عملکرد خوب مدل مورداستفاده، می توان آن را برای پیش بینی سری های زمانی توصیه کرد.کلیدواژه ها
الگوریتم های تکاملی, بارش- رواناب, پیش بینی سری های زمانی, سد مهاباد, یادگیری ماشیناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.