مجید روزبه - بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران
سیدابراهیم دهقانیان - بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

چکیدهبه ­منظور ارزیابی تاثیر روش­های خاک­ورزی حفاظتی و مقادیر مختلف سوپر­جاذب بر خصوصیات فیزیکی خاک و کارآیی مصرف آب آبیاری در ذرت دانه­ای پژوهشی مزرعه­ای به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب طی دو سال زراعی اجرا شد. عامل کرت اصلی شامل خاک­ورزی مرسوم، کم­خاک­ورزی، بی­خاک­ورزی و عامل کرت فرعی شامل کاربرد ۸۰ ، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۴۰ کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب و عدم مصرف سوپرجاذب (به­عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که روش­های بی­خاک­ورزی و کم­خاک­ورزی موجب افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک به ­ترتیب به­میزان ۳/۱۹  و ۲/۹ درصد  نسبت به خاک­ورزی مرسوم در لایه ۱۰-۰ سانتی­متر خاک شده است. یافته­ ها هم­چنین آشکار ساخت که مقادیر سوپر­جاذب تاثیر معنی­داری بر جرم مخصوص ظاهری و شاخص مخروطی در لایه سطحی خاک داشتند. بیشترین میزان تخلخل و کمترین مقدار جرم مخصوص و شاخص مخروطی خاک زمانی مشاهده شد که ماده سوپر جاذب رطوبت به­میزان۱۲۰ و ۱۴۰ کیلوگرم در هکتار مصرف شده بود. عملکرد دانه ذرت و کارایی مصرف آب آبیاری واکنش ­های متفاوتی به مقادیر سوپرجاذب داشتند. بیشترین میزان عملکرد دانه ذرت و کارآیی مصرف آب آبیاری از ترکیب روش­بی خاک­ورزی و مقادیر ۱۲۰ و ۱۴۰ کیلوگرم سوپرجاذب، بدون داشتن اختلاف معنی­داری حاصل شد. بر اساس نتایج این تحقیق با توجه به میانگین عملکرد محصول و کارآیی مصرف آب آبیاری، به­کارگیری ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار ماده سوپر­جاذب در ترکیب با روش بی­ خاک­ورزی برای نواحی جنوب استان فارس و مناطقی با اقلیم مشابه مناسب تشخیص داده شد.

واژه­ های کلیدی: جرم مخصوص ظاهری, سوپرجاذب, شاخص مخروطی, عملکرد ذرت, وضعیت بقایا