تحلیل فضایی سطوح توسعه یافتگی منطقه آذربایجان (مطالعه موردی: شهرستانهای استان آذربایجان غربی،آذربایجان شرقی، اردبیل)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله علوم جغرافیایی، دوره: 14، شماره: 29
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOGR-14-29_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 193
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن هوشیار

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور مرکز مهاباد، مهاباد ، ایران

بایزدید شریفی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران ، تهران ، ایران

چکیده

توسعه سریع و شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تمرکز روز افزون جمعیت و فعالیتها در برخی از مناطق، توازن و تعادل منطقه­ای را برهم زده است. چنین ویژگی را می­توان معلول سیاستهای رشد قطبی شدن دانست که در نتیجه آن بخش عمده­ای از امکانات کشور در یک یا چند منطقه متمرکز و سایر مناطق از فرآیند توسعه باز می­مانند. برای ایجاد تعادل مکانی و نظم فضایی، علم برنامه­ریزی منطقه­ای مطرح و هدف آن رفع نابرابریهای منطقه­ای و ناحیه­ای می­باشد. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش سنجش درجه توسعه­یافتگی شهرستان­های منطقه آذربایجان براساس شاخص­های توسعه بمنظور دستیابی به میزان و علل نابرابری­های منطقه­ای همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی نواحی می­باشد. این تحقیق با استفاده از روشهای توصیفی_ تحلیلی انجام گرفته و رویکرد حاکم بر آن از نوع کاربردی می­باشد. داده­های تحقیق از سالنامه آماری استانهای اردبیل، آذربایجان غربی و شرقی در سال ۱۳۹۰ جمع­آوری شده و با استفاده از نرم­افزارهای GIS و SPSSو همچنین روشهای تاپسیس، تحلیل خوشه­ای و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته­اند. نتایج تحقیق نشان می­دهد؛ توزیع فضایی توسعه در سطح شهرستانهای منطقه آذربایجان نابرابر است. و مراکز استان­ها در سطح اول توسعه در منطقه قرار دارند. در بعد جمعیتی نیز همبستگی بالایی بین تراکم جمعیت و میزان توسعه یافتگی شهرستانهای منطقه دیده می­شود.

کلیدواژه ها

سطح توسعه یافتگی, منطقه آذربایجان, نابرابری فضایی, مدل تاپسیس(TOPSIS)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.