رویکرد انگیزشی و نوآورانه مبتنی بر تئوری خود تعیین کنندگی در ارتقاء فعالیت جسمانی زنان ایرانی

مقدمه و هدف: به رغم اثبات نقش انکار ناپذیر و اهمیت فعالیت بدنی در بهبود حداکثر ی سلامت جسمی، روانی و اجتماعیو نتایج متعاقب آن از کودکی تا سالمندی، جوامع مختلف همچنان از کم تحرکی، Globesity و مشکلات سلامتی متعاقبآن رنج برده و به رغم اهمیت سلامتی زنان و نقش های مادری، در تحقق سلامتی خانواده و جامعه، میزان کم تحرکی درزنان بیش از مردان است. این موضوع در حالی است که مداخلات طراحی شده روتین در برخی کشورها در خصوص افزایشفعالیت بدنی، در راستای تحقق پیشنهادات سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۳۰ ، از کارآمدی مناسبی برخوردار نمی باشند.این mini review قصد دارد با طرح موانع و سائق ها در پرداختن به فعالیت بدنی زنان، روش های انگیزشی و نوین رامعرفی نموده و به تبیین تسهیل گرهای روانی رفتار و اهمیت محیط های حمایتی و چارچوب مفهومی تئوری خود تعیینکنندگی (SDT) در بهبود خود تنظیمی و ارتقاء فعالیت جسمانی بپردازد. SDT به عنوان یک نظریه Organismic ، براین باور است که افراد به طور ذاتی مستعد رشد و یک پارچگی روانی و در نتیجه یادگیری، تسلط و ارتباط با دیگران میباشند. با این حال، این تمایلات به صورت خودکار بروز نمی کنند و جهت استحکام آنها به شرایط حمایتی نیاز می باشد.SDT به طور خاص بیان می دارد که برای رشد سالم، به پشتیبانی از نیازهای اساسی روانشناختی شامل : Autonomy, Competence and Relatedness نیازمندیم. با عنایت به مولفه های متعدد موثر بر انجام فعالیت بدنی، به کارگیریمداخلات مرتبط با فعالیت بدنی بر اساس SDT می تواند از طریق تسهیل و پرورش نیازهای اساسی روانشناختی (Autonomy, Competence and Relatedness)، نه تنها در بهبود و ارتقاء فعالیت جسمانی، بلکه در ایجادرفتار پیشگیرانه و تداوم رفتارهای سلامتی، مبارزه با بیماری های نوپدید نظیر Covid-۱۹ و حتی در محیط های آموزشو یادگیر ی نیز می تواند راهگشا بوده و مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

سلامتی زنان ، فعالیت جسمانی ، تئوری خود تعیین کنندگی ، SDT